Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quý báu cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và tạo sự kết nối đặc biệt giữa mẹ và con. Tuy nhiên, một số người mẹ thường đối diện với câu hỏi: “Sữa mẹ vắt ra để được bao lâu và cách bảo quản sữa mẹ một cách khoa học?”
Để đảm bảo rằng sữa mẹ luôn an toàn và dinh dưỡng cho bé yêu, Minizon Kids sẽ chia sẻ đến bạn các cách bảo quản sữa khoa học nhất trong bài viết này nhé!
Sữa mẹ vắt ra để được bao lâu?
Sữa mẹ là nguồn dồi dào năng lượng và chứa các dưỡng chất cho sự phát triển của trẻ sơ sinh. Trong sữa mẹ, các chất đạm, carbohydrate, chất béo, vitamin và muối khoáng được tổng hợp tự nhiên. Tạo nên một tỷ lệ cân bằng lý tưởng cho hệ tiêu hóa non nớt của trẻ.
Chính vì vậy, các chuyên gia y tế trên toàn thế giới khuyên dùng sữa mẹ hoàn toàn trong ít nhất 6 tháng đầu đời của bé.
Tuy việc cho con bú trực tiếp từ ngực mẹ là lựa chọn tốt nhất, trong một số tình huống. Khi mẹ phải vắng nhà hoặc bé không bú hết lượng sữa, việc lưu trữ sữa mẹ là cần thiết.
Dưới đây là một hướng dẫn tổng quan
– Ở nhiệt độ phòng (khoảng 25°C):
Sữa mẹ vắt ra có thể an toàn sử dụng trong vòng 4 giờ. Sau thời gian này, bạn nên sử dụng hoặc bảo quản sữa mẹ trong tủ lạnh hoặc ngăn đá.
– Trong tủ lạnh (khoảng 4°C):
Sữa mẹ có thể được lưu trữ an toàn trong vòng 3-5 ngày. Tuy nhiên, hãy thử sử dụng sữa mẹ càng sớm càng tốt để đảm bảo tốt nhất về chất lượng và dinh dưỡng.
– Trong ngăn đá tủ lạnh (khoảng -18°C hoặc thấp hơn):
Sữa mẹ có thể bảo quản từ 6 tháng đến 12 tháng. Đảm bảo bạn sử dụng bao bì lưu trữ phù hợp và ghi chú ngày và tháng lưu trữ.
– Nếu trữ đông sữa mẹ trong ngăn đá tủ lạnh thì thời hạn sẽ là:
Đối với loại tủ mini cho cả ngăn đá và ngăn mát thì bảo quản được trong 2-3 tuần. Vì hoạt động đóng mở cửa tủ sẽ làm nhiệt độ trong ngăn đá thay đổi liên tục.
Đối với loại tủ 2 cánh (có cánh riêng cho ngăn đá và ngăn mát) thì sữa mẹ đã vắt ra có thể để được 3 tháng.
Đặc biệt nếu sữa mẹ bảo quản trong tủ đông chuyên dụng (nhiệt độ <-18 độ C) thì có thể trữ sữa trong 6 tháng đến 1 năm.
– Môi trường bên ngoài
Môi trường bên ngoài để sữa mẹ được bảo quản có thể ảnh hưởng đáng kể đến thời gian sử dụng an toàn của nó. Sữa mẹ là một môi trường tốt cho vi khuẩn và vi sinh vật phát triển. Vì vậy, việc đảm bảo sữa mẹ được lưu trữ đúng cách là rất quan trọng.
Đảm bảo vệ sinh sạch sẽ và thực hiện tiệt trùng trước khi lưu trữ sữa mẹ cũng rất quan trọng để bảo đảm an toàn và chất lượng của nó cho bé yêu của bạn.
Cách bảo quản sữa khoa học
Để bảo quản sữa mẹ bạn cần tuân theo các quy tắc sau đây:
1. Cách lưu trữ sữa mẹ an toàn
Sữa mẹ cần được thu thập và lưu trữ trong các bình, hộp hoặc túi lọc sữa mẹ đặc biệt, đã được tiệt trùng và vệ sinh sạch sẽ. Đảm bảo rằng tất cả thiết bị liên quan (như máy bơm sữa, bình thu thập) cũng được rửa sạch trước khi sử dụng.
– Trước khi vắt sữa mẹ
Yếu tố vệ sinh rất được chú trọng không chỉ khi lưu trữ và bảo quản sữa mẹ, mà còn đòi hỏi từ bước vắt hoặc bơm sữa ban đầu.
Người mẹ cần lưu ý những điều sau trước khi vắt sữa:
– Rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước, hoặc dùng dung dịch rửa tay sát khuẩn có chứa ít nhất 60% cồn
– Có thể vắt sữa mẹ bằng tay, bằng máy bơm tay hoặc máy hút điện;
– Nếu sử dụng máy bơm, cần kiểm tra bộ dụng cụ bơm và ống dây dẫn để đảm bảo vệ sinh. Vứt bỏ và thay thế ngay nếu các ống bị mốc hoặc không được sạch sẽ;
– Lau sạch các nút bấm, công tắc nguồn và bề mặt máy bơm bằng khăn thấm dung dịch tẩy rửa.
– Lưu trữ sữa mẹ sau khi vắt
– Chọn bình hoặc túi chứa sữa thích hợp
– Sử dụng túi nhựa trữ sữa mẹ chuyên dụng hoặc bình đựng sạch có nắp đậy kín để lưu trữ sữa mẹ vắt ra. Mẹ có thể mua các vật dụng này trong siêu thị hoặc nhà thuốc uy tín
– Tránh các chai nhựa có ký hiệu tái chế số 7 vì vật liệu này có thể được làm bằng nhựa có chứa BPA
– Không lưu trữ sữa mẹ trong các chai dùng một lần hoặc túi nhựa thông thường, không dành riêng để chứa sữa mẹ.
– Khi thu thập sữa
Mẹ hãy rửa tay thật kỹ bằng xà phòng và nước ấm trước khi tiếp xúc với ngực hoặc bình thu thập.
Sau khi thu thập, đặt nhãn trên bao bì sữa mẹ để ghi ngày và giờ thu thập. Điều này giúp bạn theo dõi thời gian bảo quản và sử dụng theo thứ tự.
– Khi đổ sữa mẹ vào bình hoặc túi lọc
Hãy để lại khoảng trống để sữa mẹ có không gian để giãn nở khi đông. Đừng đổ đầy để tránh làm rò sữa khi đông.
– Khi bạn muốn sử dụng sữa mẹ đã đông
Hãy làm ấm nó bằng cách đặt trong nước ấm hoặc nguội nhẹ, không dùng lò vi sóng hoặc đun sôi sữa mẹ.
Tránh đông sữa mẹ ở cửa ngăn đá của tủ lạnh, vì điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ.
2. Dụng cụ bảo quản sữa khoa học
– Bình trữ sữa
Để bảo quản các mẹ có mẹ có thể sử dụng trữ sữa bằng nhựa hoặc bình thủy tinh. Trước khi sử dụng, mẹ nên vệ sinh bình sữa bằng nước ấm và để ráo.
Mẹ cũng có thể sử dụng máy tiệt trùng để bình sữa được đảm bảo hơn. Khi cho sữa vào bình không nên đổ đầy mà hãy để lại một khoảng trống, không trữ sữa trong bình mẻ, nứt.
Lưu ý: Ghi ngày và vắt sữa để theo dõi thời gian bảo quản. Bạn có thể bảo quản sữa ở phòng nhiệt độ trong vòng 4 giờ. Trong ngăn tủ lạnh ở khoảng 0-4°C trong vòng 3-5 ngày hoặc ngăn tủ đá ở nhiệt độ -18°C trở lên trong vòng 6 tháng .
– Túi trữ sữa
Các mẹ có thể bảo quản sữa mẹ bằng cách sử dụng túi trữ sữa chuyên dụng với dung tích khoảng 60 – 120ml. Khi đổ sữa vào túi tránh đổ quá đầy. Nên để lại không gian vì sữa là chất lỏng nên sẽ giãn nở khi đông lại.
Hiện nay có nhiều loại túi bảo quản sữa mẹ với các mức giá khác nhau, mẹ nên lựa chọn túi trữ sữa của những thương hiệu uy tín để sữa được bảo quản một cách tốt nhất.
Cũng giống như sử dụng bình sữa, sữa mẹ ở trong túi trữ sữa cũng cần được làm lạnh hoặc cấp đông để bảo quản.
– Nắp đậy
Nắp đậy giúp bảo vệ sữa mẹ khỏi vi khuẩn và bảo quản nó an toàn. Đảm bảo rằng nắp được đậy chặt sau khi bơm và trước khi đặt vào tủ lạnh hoặc ngăn đá.
– Hộp đựng
Hộp đựng sữa mẹ dùng để tổ chức và lưu trữ sữa mẹ trong tủ lạnh hoặc ngăn đá. Hộp này có thể chứa nhiều bình hoặc túi lọc sữa mẹ.
– Bút ký hoặc nhãn dán
Để ghi ngày và giờ thu thập sữa mẹ, giúp bạn theo dõi thời gian bảo quản.
3. Cách vệ sinh dụng cụ hút sữa và đựng sữa
Mẹ cần phải vệ sinh sạch sẽ cả dụng cụ hút sữa như sau:
– Dùng chổi và miếng cọ rửa chuyên dụng vệ sinh sạch.
– Rửa qua dụng cụ hút sữa và đựng sữa bằng nước lạnh.
– Lau rửa kỹ lại phần đáy và các góc kẽ nhỏ.
– Để ráo tự nhiên.
– Tiệt trùng lại bằng nước sôi.
4. Trữ đông sữa mẹ đúng cách
Trữ đông là cách bảo quản sữa mẹ trong thời gian dài tốt nhất. Mẹ nên lưu ý bảo quản ở nhiệt độ -18 độ để hạn chế vi khuẩn làm biến chất sữa.
– Đảm bảo sạch sẽ
Trước khi trữ đông sữa mẹ, mẹ cần đảm bảo rửa tay/ sát khuẩn tay trước khi vắt sữa. Mẹ bỉm có thể vắt sữa bằng tay hoặc máy. Nếu mẹ vắt sữa bằng máy, cần đảm bảo độ sạch sẽ của bộ dụng cụ bơm, ống dẫn, các nút bấm và công tắc máy.
Sau khi vắt sữa, mẹ cần cho ngay sữa mẹ vào túi đựng sữa chuyên dụng. Mẹ cần đảm bảo những túi đựng này có dung tích từ 80 – 120ml, đã được làm sạch và hoàn toàn vệ sinh.
Nhanh chóng dán nhãn ghi ngày, giờ vắt, ghi tên của trẻ bên ngoài túi trữ sữa. Việc chia nhỏ các túi sữa giúp giảm thiểu thời gian làm lạnh, tránh lãng phí, rút ngắn thời gian rã đông sữa.
– Đông lạnh
Cho sữa đã vắt ngay vào tủ lạnh khi có thể, nếu chưa thể để vào tủ lạnh được thì hãy để sữa ở phòng có nhiệt độ dưới 26 độ C trong tối đa 6 giờ. Sữa mẹ cần để ở nơi thoáng mát, không có bức xạ của ánh nắng mặt trời.
Theo các chuyên gia, sữa mẹ sẽ giữ dược chất lượng tốt nhất khi bảo quản ở mức nhiệt thấp hơn -18 độ C. Lúc này, sữa sẽ sử dụng được tối đa 6 tháng..
Với trường hợp bị cúp điện kéo dài, hãy dùng thùng cách nhiệt có đá viên để trữ đông sữa mẹ. Sau đó lại chuyển sữa trở lại vào ngăn đá khi có điện.
Lưu ý không tái trữ đông sữa mẹ khi sữa đã được rã đông.
5. Rã đông sữa mẹ đúng cách
Nếu bạn cho bé sử dụng sữa mẹ sau khi vắt trong khoảng 1 vài giờ thì bạn có thể đựng sữa vào chai sạch. Trước khi cho bé dùng. Bạn nên xoay chai nhẹ nhàng để các lớp sữa được trộn đều với nhau.
Sau đó, mẹ lấy đủ lượng sữa phù hợp để ra cốc hoặc bình và cho bé uống.
Cách rã đông sữa mẹ
– Bước 1: Bạn lấy sữa được trữ trên ngăn đá tủ lạnh xuống ngăn mát hoặc rã đông sữa trong chậu nước chứa nhiều đá lạnh để giúp sữa tự rã đông từ từ. Nhờ đó, sữa có thể thích nghi với nhiệt độ phòng và giảm thiểu tình trạng bị biến chất.
– Bước 2: Sau khi bạn thấy sữa đã được rã đông về dạng lỏng hoàn toàn, bạn lấy sữa ra và lắc nhẹ đến khi cho sữa hòa tan đều với nhau.
– Bước 3: Bạn chuyển sữa sang ngâm vào nước ấm đến khi sữa đạt nhiệt độ phù hợp và an toàn thì có thể cho bé sử dụng.
Sau khi rã đông sữa mẹ, bạn cần lưu ý một vài điểm như sau:
– Tuyệt đối không hâm nóng sữa trực tiếp từ lò vi sóng sau khi lấy sữa từ ngăn đông ra, vì có thể làm phá hủy một số chất dinh dưỡng và kháng thể trong sữa.
– Không lắc mạnh bình sữa để rã đông nhanh hơn vì có thể sẽ gây biến chất sữa mẹ, phá vỡ cấu trúc phân tử của sữa và làm giảm giá trị dinh dưỡng của sữa.
– Sữa sau khi rã đông nếu bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh có thể sử dụng trong vòng 24 giờ, nếu bảo quản ở nhiệt độ phòng có thể sử dụng trong 1 – 2 giờ.
– Nếu sữa xuất hiện tình trạng kết tủa, hình dạng tương tự với đám mây có màu trắng đục thì có khả năng hư hỏng cao. Mẹ cần bỏ sữa ngay.
6. Hâm nóng sữa mẹ khi sử dụng
Thực tế, sữa mẹ không cần phải hâm nóng vì có thể cho bé bú ở nhiệt độ phòng hoặc lạnh hơn. Nếu quyết định hâm nóng sữa mẹ
Nên tham khảo một số lời khuyên sau:
– Luôn giữ bình chứa kín trong khi hâm nóng
– Làm ấm sữa mẹ bằng cách đặt bình chứa vào chậu nước ấm hoặc cho nước ấm (không nóng) chảy qua bình chứa trong vài phút
– Kiểm tra nhiệt độ của sữa mẹ trước khi cho bé bú bằng cách nhỏ vài giọt lên cổ tay. Độ ấm thích hợp là tương đương với thân nhiệt cơ thể.
– Các yếu tố khác nhau, chẳng hạn như thể tích sữa, nhiệt độ phòng, nhiệt độ điều chỉnh trong tủ trữ sữa và độ sạch của môi trường. Có thể ảnh hưởng đến thời gian bảo quản sữa mẹ một cách an toàn.
Giải đáp thắc mắc về cách bảo quản sữa mẹ
Có rất nhiều câu hỏi được các mẹ đặt ra khi bao quản hay sử dụng sữa . Vậy nên, Minizon sẽ giải đáp thắc mắc của bạn ngay sau đây nhé!
1. Sữa mẹ trữ đông có tốt không?
Sữa mẹ trữ đông dù được vắt từ bầu vú của mẹ nhưng không tốt bằng sữa bú trực tiếp vì khi trữ đông sẽ làm mất đi men lipase để tiêu hóa chất béo. Giảm đáng kể số lượng các thành phần khác có khả năng chống lại những bệnh lý nhiễm khuẩn.
Bên cạnh đó, tùy theo tháng tuổi của trẻ mà thành phần sữa mẹ cũng sẽ thay đổi để phù hợp với nhu cầu phát triển của trẻ nên trẻ dùng sữa trữ đông vài tháng có thể không còn phù hợp với nhu cầu độ tuổi.
Trữ đông sữa có thể đảm bảo bé nhận được dinh dưỡng tốt khi bạn không thể cho bé bú ngay lập tức hoặc khi bạn cần duy trì cung cấp sữa mẹ khi bạn không có mặt.
2. Sữa trữ đông có bị đổi màu không?
Bảo quản sữa mẹ trong ngăn đông có thể làm sữa mẹ bị đổi màu do một vài yếu tố.
– Lớp dầu tách lớp
Khi bảo quản sữa mẹ trong tủ đông, dầu có thể tách khỏi phần nước và nổi lên thành một lớp ở phía trên. Đây là một hiện tượng tự nhiên và không ảnh hưởng đến chết lượng sữa.
Trước khi cho trẻ sử dụng, mẹ hãy nhẹ nhàng lắc sữa để trộn lại các thành phần.
– Thay đổi màu sắc
Sữa trữ đông sẽ có màu hơi khác so với sữa tươi mới vắt, thông thường có màu hơi xanh, vàng hoặc nâu khi bảo quản sữa mẹ trong tủ lạnh.
Đây là sự biến đổi tự nhiên của sữa, không ảnh hưởng đến sức khỏe em bé.
Bảo quản sữa mẹ trong tủ trữ đông có thể làm sữa mẹ bị đổi màu.
Tuy nhiên, nếu màu sữa thay đổi một cách đáng ngờ hoặc đi kèm với mùi lạ, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ càng sớm càng tốt.
3. Có thể cho thêm sữa mẹ mới vắt vào trong sữa mẹ đã trữ đông không?
Hoàn toàn có thể thêm sữa mẹ mới vắt vào sữa đã trữ đông hoặc sữa mẹ để ngăn mát. Nhưng trước khi thêm vào sữa cũ, cần làm lạnh sữa mới vắt trong tủ lạnh hoặc làm lạnh nhanh bằng đá ít nhất một tiếng đồng hồ.
Tuyệt đối không được cho sữa mới vắt còn ấm vào sữa đông lạnh vì sẽ làm sữa trữ đông tan ra. Nếu mẹ đã ghi nhãn về thời gian và ngày vắt sữa mẹ trước đó, hãy ghi rõ thời gian và ngày vắt sữa mới mà mẹ đang bổ sung.
4. Sữa trữ đông có mùi do đâu?
Quá trình enzyme lipase ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn có hại sẽ dẫn đến các phản ứng phân hủy chất béo và giải phóng axit béo đôi khi làm biến đổi mùi hương của sữa mẹ, khiến sữa trữ đông có mùi khác lạ.
– Nhiệt độ bảo quản không đủ lạnh
Nếu sữa mẹ không được bảo quản ở nhiệt độ đủ lạnh (dưới -18°C), vi khuẩn và vi sinh vật có thể phát triển trong sữa mẹ và gây ra mùi. Điều này thường xảy ra khi sữa mẹ trữ đông quá lâu hoặc không được làm lạnh đúng cách.
– Nhiễm khuẩn
Nếu các dụng cụ sử dụng để vắt sữa mẹ không được vệ sinh sạch sẽ hoặc không được khử trùng đúng cách. Vi khuẩn và vi sinh vật có thể gây mùi trong sữa mẹ. Bảo vệ sinh cẩn thận khi vắt sữa và sử dụng công cụ vệ sinh là điều quan trọng để tránh tình trạng này.
– Thực phẩm khác
Mùi từ các thực phẩm khác trong tủ lạnh hoặc tủ lạnh có thể tác động lên sữa mẹ trữ đông và gây mùi khác.
Khi phát hiện sữa mẹ có mùi bất thường, bạn nên cho bé dừng sử dụng sữa mẹ bảo quản để đảm bảo sức khỏe tiêu hóa cho con.
5. Những lưu ý khi rã đông sữa mẹ
– Không làm tan sữa mẹ trữ đông ở nhiệt độ phòng
Vi khuẩn có thể xâm nhập nếu làm tan sữa mẹ ở nhiệt động phòng, chỉ nên rã đông sữa ở ngăn mát tủ lạnh.
– Không rã đông sữa mẹ bằng cách đun sữa hoặc sử dụng lò vi sóng
Nhiệt độ cao, sóng microwave, sóng điện từ sẽ phá hủy vitamin và kháng thể thiết yếu. Khi đó sữa mẹ mất một phần chất đạm và các dinh dưỡng quý khác.
– Không lắc mạnh bình sữa rã đông hoặc thay đổi nhiệt độ đột ngột
Sữa mẹ sẽ mất đi tính năng của kháng thể, protein bảo vệ cơ thể bé. Mất đi một phần dinh dưỡng trong sữa nếu bị lắc mạnh hoặc bị thay đổi nhiệt độ đột ngột.
Chỉ để sữa mẹ sau khi rã đông tối đa 4 giờ ở nhiệt độ phòng hoặc 24 giờ ở trong tủ lạnh. Nếu trẻ không sử dụng hết sữa rã đông trong 24h, mẹ có thể vứt bỏ sữa thừa.
Cách nhận biết sa mẹ bị hỏng
Nhận biết sữa mẹ bị hỏng là quan trọng để đảm bảo an toàn cho bé của bạn. Dưới đây là một số dấu hiệu cho biết sữa mẹ có thể đã bị hỏng:
1. Mùi kỳ lạ
Sữa mẹ hợp vệ sinh và an toàn thường có mùi tương đối dịu và ngọt ngào. Nếu sữa mẹ có mùi kháng khuẩn hoặc kì lạ, nó có thể đã bị hỏng.
2. Màu sữa thay đổi đáng kể
Sữa mẹ thường có màu trắng hoặc màu vàng nhạt. Nếu màu sữa mẹ thay đổi đáng kể thành màu khác, có thể là dấu hiệu của sữa mẹ bị hỏng.
3. Hiện tượng đông đá, kết tủa, hoặc lớp dầu trên sữa mẹ
Nếu bạn thấy sữa mẹ có lớp dầu, kết tủa hoặc bắt đầu đông đá mà không thể hòa tan lại sau khi làm ấm nhẹ, có thể sữa mẹ đã bị hỏng.
4. Mùi và vị không phù hợp
Nếu bạn thử sữa mẹ và cảm thấy nó có mùi hoặc vị không phù hợp, nó có thể đã bị hỏng hoặc bị nhiễm khuẩn.
5. Ngày và thời gian bảo quản đã vượt quá mức an toàn
Đảm bảo rằng bạn tuân theo hướng dẫn về thời gian bảo quản sữa mẹ. Nếu sữa mẹ đã được lưu trữ quá lâu, nó có thể bị hỏng.
6. Tình trạng bao bì
Nếu bao bì của sữa mẹ bị hỏng, rách hoặc hở, nó có thể không còn an toàn để sử dụng.
Nếu bạn nghi ngờ rằng sữa mẹ đã bị hỏng, tốt nhất là không nên cho bé dùng nó. An toàn của bé luôn là ưu tiên hàng đầu.
Đảm bảo luôn kiểm tra sữa mẹ trước khi dùng và tuân theo các hướng dẫn về cách bảo quản và sử dụng sữa mẹ.
Lời kết
Hiểu rõ thời gian bảo quản và cách bảo quản khoa học là quan trọng. Từ đó, đảm bảo bé của bạn nhận được những lợi ích tốt nhất từ sữa mẹ. Hãy luôn tuân thủ các hướng dẫn về vệ sinh, bảo quản sữa mẹ và luôn đặt sự an toàn và sức khỏe của bé lên hàng đầu.
Minizon Kids rất vui khi được chia sẻ và giải đáp thắc mắc “Sữa mẹ vắt ra để được bao lâu” và cách bảo quản sữa mẹ khoa học. Chúc mẹ sẽ có những kiến thức hữu ích nhất để nuôi dưỡng em bé của mình nhé!