Ở cữ là một giai đoạn quan trọng sau khi sinh mà hầu hết các bà mẹ đều phải trải qua. Đây là thời điểm cơ thể mẹ yếu nhất khi vừa trải qua một cuộc “thập tử nhất sinh” nên cần được chăm sóc, bồi bổ và kiêng cữ cẩn thận để đảm bảo sức khỏe cho người mẹ.
Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rõ về quá trình ở cữ và những điều mẹ bỉm cần kiêng cữ để nhanh chóng hồi phục một cách tốt nhất. Trong bài viết này, Minizon Kids sẽ cùng bạn tìm hiểu về ở cữ là gì và những quy tắc cơ bản mà mẹ bỉm nên tuân theo để có một quá trình hồi phục sức khỏe sau khi sinh nhé!
Ở cữ là gì?
Ở cữ (còn được gọi là ở nghỉ sau sinh) là thời gian sau khi một phụ nữ sinh con, trong đó cô ấy cần thời gian để hồi phục cả về thể chất và tinh thần sau quá trình mang thai và sinh đẻ. Thời gian ở cữ thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào cơ địa và quyết định cá nhân của mỗi người phụ nữ.
Trong giai đoạn này, phụ nữ thường trải qua các biến đổi về cơ thể, như hồi phục tử cung, giảm cân. Thích nghi với việc chăm sóc em bé mới sinh.
Ngoài ra, họ cũng cần tập trung vào việc chăm sóc sức khỏe của mình, bao gồm việc kiêng cữ, ăn uống cân đối. Thực hiện các biện pháp chăm sóc thể chất và tinh thần để đảm bảo họ hồi phục một cách tốt nhất.
Một số nghiên cứu khoa học đã chỉ ra cơ thể con người chúng ta có thể chịu được tối đa 45 đơn vị đau (del unit). Tuy nhiên, khi phụ nữ sinh đẻ thì đơn vị đau người mẹ phải chịu lên tới 57, người ta ví nó với việc bị gãy 20 cái xương cùng 1 lúc.
Bởi vậy mà sau mỗi lần sinh sức khỏe của người mẹ sẽ yếu đi trông thấy. Vậy nên sau sinh bắt buộc các mẹ nên nghỉ ngơi, bồi bổ và chú ý kiêng cữ một số thứ để nhanh chóng hồi phục sức khỏe. Khoảng thời gian nghỉ ngơi này chính là “Ở cữ”.
Phụ nữ sau sinh cần kiêng cữ bao lâu?
Trước đây, phụ nữ sau khi sinh còn phải ở cữ tận 100 ngày. Thậm chí, nhiều gia đình, mẹ còn phải ở trong phòng kín, không tắm rửa, không nói chuyện với người lạ, không dùng điện thoại trong suốt 3 tháng đó.
Vì theo quan niệm của họ, nếu không kiêng cữ thì mẹ dễ bị ốm, đau nhức xương khớp, nhức đầu…
Ngày nay, quan niệm của con người cũng hiện đại hơn, những quy định kiêng cữ khắt khe trước đây để được giảm bớt. Phụ nữ sau sinh sẽ ở cữ nhưng không cần 100 ngày mà khoảng 1 tháng và cũng không nhất thiết phải không được tắm, không nói chuyện với ai.
Sau khi sinh 3 – 4 ngày mẹ đã có thể tắm, thậm chí khoảng 1 ngày nếu là mùa hè, mẹ có thể lau người cho thoải mái.
Thời gian mẹ sau sinh cần kiêng cữ có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cách sinh (tự nhiên hoặc mổ), sức khỏe cá nhân của mẹ và chỉ dẫn từ bác sĩ.
Tuy nhiên, quyết định cuối cùng về thời gian kiêng cữ nên được thảo luận và dựa trên tình hình cụ thể của mỗi phụ nữ và lời khuyên từ bác sĩ của họ. Một số người có thể cần thời gian lâu hơn để hồi phục hoặc ngược lại, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cá nhân và cách sinh.
Mẹ bỉm cần kiêng cữ những gì để nhanh phục hồi?
Kiêng cữ sau sinh như thế nào để cơ thể nhanh hồi phục là nỗi băn khoăn của không ít người. Trong thời kỳ này, mẹ mới sinh cần tập trung vào việc hồi phục cơ thể sau quá trình mang thai và sinh đẻ, cũng như chăm sóc cho em bé mới chào đời.
Để đảm bảo sự hồi phục an toàn và hiệu quả, có một số quy tắc quan trọng mà mẹ bỉm cần tuân thủ để giúp mẹ nhanh chóng phục hồi và có thể tận hưởng thời gian ở cữ một cách an lành và hạnh phúc sau:
1. Phụ nữ sau sinh cần kiêng cữ vận động mạnh
Kiêng cữ vận động mạnh sau khi sinh đẻ là quan trọng để đảm bảo rằng cơ thể của mẹ có thời gian để hồi phục và tránh các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Dưới đây là một số hướng dẫn cụ thể về việc kiêng cữ vận động mạnh:
Tránh tập thể dục mạnh:
– Khoảng thời gian ở cữ sau sinh, cơ thể còn mệt mỏi, bạn tránh tập thể dục với cường độ cao nhằm giảm cân, nhanh chóng lấy lại vóc dáng. Song bạn nên hoạt động nhẹ nhàng để máu huyết lưu thông, nhất là với những sản phụ sinh mổ. Hãy bắt đầu với việc đi bộ chậm rãi, tập các động tác vừa phải, nhẹ nhàng.
– Đối với các hoạt động vận động mạnh như chạy, nhảy dây, tập thể dục cao cường và cử động cơ bắp quá mức. Mẹ bỉm nên tránh trong khoảng 6-8 tuần sau sinh. Việc này giúp đảm bảo cơ thể có thời gian để hồi phục từ mất máu, căng thẳng cơ bắp và tổn thương tử cung.
Tập luyện nhẹ sau khi được phép:
Sau khi có sự cho phép từ bác sĩ, mẹ có thể bắt đầu với các hoạt động tập luyện nhẹ như đi bộ, yoga hoặc tập thể dục dành cho mẹ bỉm. Tuy nhiên, nên bắt đầu với mức độ thấp và tăng dần để tránh gặp vấn đề về sức khỏe.
1. Lắng nghe cơ thể: Mẹ bỉm cần lắng nghe cơ thể và ngừng tập luyện ngay lập tức nếu có bất kỳ dấu hiệu không bình thường nào như đau, chảy máu hoặc khó thở.
2. Tập trung vào cơ bụng và sụn đĩa đệm: Sau sinh, cơ bụng và sụn đĩa đệm có thể yếu đi. Mẹ bỉm nên tập trung vào việc củng cố cơ bụng và sụn đĩa đệm thông qua các bài tập đặc biệt dành cho khu vực này.
3. Thực hiện tập luyện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia: Nếu có khả năng, mẹ bỉm nên học cách thực hiện các bài tập đúng cách dưới sự hướng dẫn của một chuyên gia thể dục hoặc huấn luyện viên tập thể dục dành riêng cho mẹ bỉm.
Một kiêng cữ sau sinh khác bạn cần nhớ là không nên mang vác vật nặng. Không chỉ dùng đến cơ tay, khi nâng vật nặng, bạn phải gồng cả cơ bụng, điều này ảnh hưởng đến vết thương tầng sinh môn hoặc vết mổ lấy thai và vết rạch tử cung.
Ngoài ra, bạn cũng nên hạn chế rướn người, giơ tay để lấy đồ trên cao. Đây cũng là điều kiêng cữ sau sinh thường hay sinh mổ mà bà đẻ nào cũng nên thực hiện.
2. Phụ nữ sau sinh cần kiêng cữ về chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống là một phần quan trọng trong quá trình hồi phục sau khi sinh. Dưới đây là một số hướng dẫn về việc kiêng cữ về chế độ ăn uống:
Tránh thức ăn và đồ uống kích thích:
– Kiêng cữ thức ăn và đồ uống chứa caffeine và cồn. Caffeine có thể làm tăng tình trạng căng thẳng và gây mất ngủ. Trong khi cồn có thể ảnh hưởng đến việc nuôi con bằng sữa mẹ.
– Việc uống rượu bia các thức uống có cồn có thể khiến bạn bị huyết áp cao. Sau sinh, nếu nuôi con bằng sữa mẹ, bạn tuyệt đối không uống rượu bia, vì những thức uống này có thể đi vào sữa mẹ, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Những thức uống mà bạn nên uống là nước lọc, nước trái cây và sữa.
– Đồng thời, phụ nữ mới sinh nên tránh sử dụng cà phê và các loại thức uống có caffeine. Caffeine có trong các loại thức uống có thể đi vào sữa mẹ khiến bé trằn trọc, khó ngủ. Bạn nên kiểm tra thông tin ghi trên nhãn bao bì các loại thức uống đóng chai vì một số loại có chứa caffeine để tránh uống nhầm.
Hạn chế thức ăn chứa đường và thức ăn chế biến sẵn:
Thức ăn chứa đường có thể gây tăng cân nhanh chóng và tạo ra một cảm giác thay đổi tình trạng tâm trạng. Thức ăn chế biến sẵn thường chứa nhiều chất bảo quản và chất tạo màu không tốt cho sức khỏe.
Dinh dưỡng cân đối:
– Mẹ bỉm cần duy trì một chế độ ăn uống cân đối với đủ các loại thực phẩm quan trọng như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, thịt gà, cá, trứng, sữa và sản phẩm từ sữa. Đảm bảo rằng bạn cung cấp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng cho cả bản thân và bé bằng cách ăn đủ lượng.
– Một số bà mẹ mới sinh được khuyên ăn thức ăn khô và mặn như thịt kho tiêu, cá bống kho tộ, kiêng ăn rau, canh, nhất là đồ chua… để da thịt được săn chắc.
– Thực tế, việc ăn thức ăn khô, mặn cùng chế độ ăn thiếu rau xanh có thể khiến bạn bị tăng huyết áp, táo bón ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Vì thế, ăn mặn và khô không phải là ở cữ đúng cách.
– Bên cạnh đó, bạn không nên ăn đồ lạnh, thức ăn lên men như các loại dưa muối hay thức ăn để qua đêm, không ăn đồ sống nhằm hạn chế tình trạng nhiễm khuẩn hay ký sinh trùng gây bệnh. Bạn nên ăn đồ mới nấu, uống đủ nước.
Uống nhiều nước:
Việc duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể rất quan trọng, đặc biệt là nếu bạn đang nuôi con bằng sữa mẹ. Uống đủ nước giúp bạn tránh mất nước và hỗ trợ sản xuất sữa.
Dinh dưỡng bổ sung:
Một số phụ nữ có thể cần bổ sung các dưỡng chất như acid folic, canxi, và sắt, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cá nhân và lời khuyên từ bác sĩ.
Ăn nhẹ và thường xuyên:
Thay vì ăn ba bữa lớn, hãy tập trung vào ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày. Điều này có thể giúp duy trì năng lượng ổn định và giảm cảm giác thèm ăn.
Tuy cần kiêng cữ sau sinh nhưng mẹ không nên kiêng khem quá mức vì dễ dẫn đến tình trạng suy nhược cơ thể, dễ nhiễm bệnh, thiếu dưỡng chất thiết yếu, ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ. Ngoài các loại thực phẩm nên tránh kể trên, bạn nên có chế độ ăn đa dạng.
3. Phụ nữ cần kiêng tắm nước lạnh khi ở cữ
Kiêng tắm nước lạnh khi ở cữ là một quy tắc phổ biến được khuyến nghị cho phụ nữ sau khi sinh. Lý do chính để kiêng tắm nước lạnh là để đảm bảo rằng cơ tử cung hồi phục và không bị co thắt quá mức, nguy cơ gây ra các vấn đề sức khỏe.
Sau khi sinh, tử cung còn đang trong quá trình hồi phục, và nước lạnh có thể làm co thắt tử cung nhanh hơn, gây ra đau và khả năng xuất huyết nhiều hơn.
Điều này có thể ảnh hưởng đến quá trình hồi phục tử cung và tạo ra nguy cơ nhiễm trùng tử cung.
Thay vào đó, nên sử dụng nước ấm hoặc nước ấm dùng để tắm, để giữ cho cơ tử cung giữ ở trạng thái thư giãn và không bị co thắt. Việc tắm bằng nước ấm có thể giúp giảm đau và giúp cơ thể hồi phục tốt hơn sau sinh.
Để kiêng tắm nước lạnh khi ở cữ bạn cần lưu ý
1. Sử dụng nước ấm hoặc ấm để tắm: Thay vì tắm trong nước lạnh hoặc nước mát, hãy sử dụng nước ấm hoặc ấm để tắm. Điều này giúp giữ cho cơ tử cung giữ ở trạng thái thư giãn và tránh co thắt quá mức.
2. Kiểm tra nhiệt độ nước: Trước khi bước vào bồn tắm hoặc vòi sen, hãy đảm bảo kiểm tra nhiệt độ nước để đảm bảo rằng nó không quá lạnh. Nước nên ấm nhưng không nóng để tránh gây kích thích cho da.
3.Tắm ngắn gọn: Thời gian tắm nên ngắn gọn để tránh mất quá nhiều nhiệt độ cơ thể. Khi đã sạch sẽ và thư giãn, bạn có thể thoát khỏi nước.
4. Chăm sóc da: Sử dụng sản phẩm làm sạch da nhẹ và không chứa các chất gây kích ứng. Sau khi tắm, hãy sử dụng kem dưỡng da hoặc dầu dưỡng ẩm để giữ cho da mềm mịn.
5. Chú ý đến tình trạng sức khỏe cá nhân: Quy tắc kiêng cữ tắm nước lạnh có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cá nhân và chỉ dẫn từ bác sĩ. Nếu bạn có bất kỳ lo ngại hoặc vấn đề sức khỏe đặc biệt nào, hãy thảo luận với bác sĩ để biết cách thực hiện tắm an toàn và phù hợp nhất cho bạn.
4. Phụ nữ sau sinh cần kiêng quan hệ tình dục khi ở cữ
Kiêng quan hệ tình dục sau khi sinh (ở cữ) là một quy tắc phổ biến được khuyến nghị để đảm bảo rằng cơ tử cung của mẹ có thời gian hồi phục và tránh các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Kiêng quan hệ tình dục trong giai đoạn này
Dưới đây là một số lý do và hướng dẫn liên quan đến việc kiêng quan hệ tình dục trong giai đoạn này:
1. Hồi phục tử cung: Tử cung của mẹ sau khi sinh cần thời gian để hồi phục và co lại vào vị trí ban đầu. Quan hệ tình dục có thể làm căng thẳng tử cung và gây ra đau hoặc chảy máu.
2. Nguy cơ nhiễm trùng: Sau khi sinh, tử cung vẫn còn có một loạt thay đổi và vết thương. Quan hệ tình dục có thể tạo điều kiện thuận lợi cho nhiễm trùng nếu chưa hồi phục hoàn toàn.
3. Sưng to và đau nhức: Quan hệ tình dục có thể làm sưng to và gây đau nhức ở vùng bụng dưới sau khi sinh, và điều này có thể tạo ra sự không thoải mái.
Sau đây là những hướng dẫn về việc kiêng quan hệ tình dục khi ở cữ:
1. Thời gian kiêng: Thời gian kiêng quan hệ tình dục thường được khuyến nghị từ 4-6 tuần sau khi sinh, nhưng có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cá nhân và chỉ dẫn từ bác sĩ. Hãy thảo luận với bác sĩ của bạn để biết thời điểm thích hợp.
2. Nghe cơ thể của bạn: Mẹ bỉm nên lắng nghe cơ thể của mình. Nếu bạn cảm thấy đau hoặc không thoải mái, hãy ngưng quan hệ tình dục và thảo luận với bác sĩ.
3. Tạo môi trường thoải mái: Nếu bạn và đối tác quyết định tiếp tục quan hệ tình dục sau khi được phép, hãy tạo môi trường thoải mái và tôn trọng cả hai bên. Sử dụng bôi trơn có thể giúp giảm căng thẳng.
4. Sử dụng biện pháp tránh thai: Đừng quên sử dụng biện pháp tránh thai an toàn nếu bạn không muốn có thai ngay lập tức sau khi sinh.
Hãy nhớ rằng quy tắc kiêng cữ về quan hệ tình dục khi ở cữ thường là để đảm bảo sự hồi phục an toàn và hiệu quả cho cả mẹ và bé. Luôn thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để đảm bảo rằng bạn đang tuân theo hướng dẫn phù hợp với tình trạng của bạn.
5. Không tự ý uống thuốc khi đang ở cữ
Đúng vậy, mẹ không nên tự ý uống thuốc khi ở cữ. Việc sử dụng bất kỳ loại thuốc nào sau khi sinh cần phải được thảo luận và được chỉ định bởi bác sĩ hoặc nhân viên y tế có kinh nghiệm.
Dưới đây là một số lý do quan trọng cho việc này:
– Tác động đối với sức khỏe cá nhân: Mỗi phụ nữ có tình trạng sức khỏe riêng biệt sau khi sinh, và việc sử dụng các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân của bạn một cách không mong muốn. Một số thuốc có thể tương tác với các điều kiện sức khỏe hiện tại hoặc với các loại thuốc khác bạn đang sử dụng.
– Tác động đối với sữa mẹ: Nếu bạn đang cho con bú bằng sữa mẹ, thuốc có thể chuyển vào sữa mẹ và ảnh hưởng đến sức khỏe của em bé. Một số thuốc có thể gây ra tác động phụ cho em bé hoặc ảnh hưởng đến sản xuất sữa mẹ.
– Độ an toàn: Việc sử dụng thuốc cần phải được đánh giá về độ an toàn trong giai đoạn sau sinh, đặc biệt là trong thời gian ở cữ. Một số thuốc có thể gây ra tác động phụ cho tử cung, sản khoa, hoặc tình trạng sức khỏe sau sinh khác.
– Liên hệ với bác sĩ: Nếu bạn cảm thấy cần sử dụng thuốc sau khi sinh, hãy luôn thảo luận với bác sĩ hoặc nhân viên y tế của bạn. Họ sẽ có kiến thức và kinh nghiệm để đánh giá tình trạng của bạn và cung cấp các tùy chọn điều trị phù hợp.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc lo ngại nào liên quan đến việc sử dụng thuốc sau khi sinh, hãy liên hệ với bác sĩ của bạn. Đừng bao giờ tự ý tự mình sử dụng thuốc mà không có chỉ định hoặc hướng dẫn từ một chuyên gia y tế có thẩm quyền.
6. Tránh xa các thiết bị điện tử khi ở cữ
Tránh xa các thiết bị điện tử khi ở cữ là một lời khuyên quan trọng để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và em bé trong thời gian này.
Dưới đây là một số lý do và hướng dẫn liên quan đến việc này:
1. An toàn cho em bé: Các thiết bị điện tử như máy tính xách tay, điện thoại di động, hoặc máy tính bảng thường có các loại sóng và phát xạ tia tử ngoại và tia cực tím. Mặc dù tác động của chúng đối với sức khỏe con người vẫn đang được nghiên cứu, việc tránh tiếp xúc trực tiếp với các thiết bị này có thể làm giảm tiềm năng rủi ro cho em bé.
2. Tập trung vào chăm sóc em bé: Thời gian ở cữ là thời gian quý báu để bạn tập trung vào việc chăm sóc và tạo mối gắn kết với em bé. Tránh sự xao lắc và xao lắc từ các thiết bị điện tử có thể giúp bạn tập trung vào mối quan hệ đặc biệt này.
Sau đây là những chia sẻ về việc tránh xa các thiết bị điện tử khi ở cữ dành cho các mẹ:
– Xác định một khu vực an toàn: Tạo ra một khu vực an toàn cho em bé trong nhà, nơi không có các thiết bị điện tử hoặc sóng từ điện tử. Điều này giúp giảm tiếp xúc của em bé với các thiết bị này.
– Xác định thời gian không sử dụng: Hãy xác định các khoảng thời gian cụ thể trong ngày để không sử dụng các thiết bị điện tử. Ví dụ như trong khoảng thời gian ăn, khi chơi với em bé hoặc khi ngủ.
– Chế độ xem màn hình: Nếu bạn thật sự cần sử dụng các thiết bị điện tử, hãy cân nhắc đến việc sử dụng chế độ xem màn hình ánh sáng xanh ban đêm (night mode) để giảm ánh sáng xanh có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.
– Thực hiện quy tắc “không điện tử”: Hãy thử thực hiện quy tắc “không điện tử” trong các gia đình, nơi trong một khoảng thời gian cố định hàng ngày. Tất cả các thành viên gia đình đều tắt các thiết bị điện tử và tận hưởng thời gian thực sự gắn kết với nhau.
Tránh xa các thiết bị điện tử khi ở cữ có thể giúp cung cấp môi trường an toàn và tập trung vào việc chăm sóc và tạo mối gắn kết với em bé trong giai đoạn này quan trọng.
7. Hạn chế căng thăng mệt mỏi sau khi sinh
Hạn chế căng thẳng và mệt mỏi sau khi sinh là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và tinh thần của mẹ bỉm.
Dưới đây là một số cách để bạn giảm căng thẳng và mệt mỏi sau khi sinh:
1. Hỗ trợ gia đình và bạn bè: Chấp nhận sự giúp đỡ từ người thân và bạn bè. Họ có thể giúp bạn với việc chăm sóc em bé, nấu ăn, hoặc thậm chí làm việc nhà để bạn có thời gian thư giãn.
2. Hẹn giờ cho riêng mình: Hãy cố gắng dành thời gian riêng cho bản thân mình mỗi ngày, ngay cả khi đó chỉ là vài phút. Điều này có thể làm những điều bạn thích như đọc sách, tập yoga, hoặc thậm chí chỉ là thư giãn với một tách trà.
3. Ngủ đủ giấc: Sử dụng mọi cơ hội để nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc. Hãy tận dụng thời gian khi bé đang ngủ để bạn cũng có thể nghỉ một chút.
4. Thực hiện thể dục nhẹ: Tập thể dục nhẹ có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng. Đi bộ ngắn, tập yoga hoặc các bài tập thở đơn giản có thể giúp bạn cảm thấy sảng khoái hơn.
5. Áp dụng kỹ thuật thư giãn: Học cách thực hiện kỹ thuật thư giãn như thiền, mindfulness, hoặc tập thở sâu để giảm căng thẳng và tăng cường tình trạng tinh thần.
6. Chấp nhận sự không hoàn hảo: Đôi khi, bạn có thể cảm thấy áp lực để làm tốt mọi thứ. Hãy nhớ rằng không ai hoàn hảo và bạn cũng không nên tự trách mình. Hãy thấu hiểu và nhớ rằng bạn đang làm điều tốt nhất cho bé của mình.
Hạn chế căng thẳng và mệt mỏi sau khi sinh là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của mẹ và có thể làm cho gia đình hạnh phúc hơn. Đừng ngần ngại xin sự giúp đỡ và chăm sóc bản thân mình trong thời gian này quan trọng.
8. Vệ sinh răng miệng đúng cách
Việc vệ sinh răng miệng đúng cách khi ở cữ là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe nói chung và sức khỏe răng miệng riêng của mẹ bỉm.
Hướng dẫn về cách vệ sinh răng miệng đúng cách trong giai đoạn này:
1. Rửa răng hàng ngày: Hãy rửa răng ít nhất hai lần mỗi ngày – một lần vào buổi sáng và một lần trước khi đi ngủ vào buổi tối. Sử dụng bàn chải mềm và kem đánh răng không chứa flouride hoặc có thể được sử dụng an toàn cho em bé trong thời kỳ cho con bú.
2. Thời gian rửa tay: Trước khi rửa răng, hãy rửa tay thật sạch bằng xà phòng và nước ấm trong ít nhất 20 giây.
3. Làm sạch răng và nướu mềm mại: Để làm sạch răng và nướu, bạn có thể sử dụng bàn chải mềm hoặc bàn chải cho trẻ em. Rửa răng nhẹ nhàng và nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương nướu.
4. Sử dụng nước sạch: Sử dụng nước sạch để rửa bàn chải sau khi rửa răng và tránh sử dụng nước máy hoặc nước cống.
5. Chăm sóc cho vùng nướu: Sau khi rửa răng, bạn có thể sử dụng dầu dưỡng nướu cho nướu để giúp chăm sóc và làm dịu nướu. Thực hiện thao tác này một cách nhẹ nhàng.
6. Kiểm tra điểm tổn thương: Định kỳ kiểm tra răng và nướu của bạn để xem xét sự xuất hiện của các vết tổn thương hoặc sưng tấy. Nếu bạn phát hiện điều gì đó không bình thường, hãy thảo luận với bác sĩ nha khoa của bạn.
7. Tránh sử dụng thuốc kết hợp: Nếu bạn đang sử dụng thuốc hoặc bất kỳ loại sản phẩm nào, hãy thảo luận với bác sĩ để đảm bảo rằng chúng không ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng của bạn hoặc sức khỏe của bé qua sữa mẹ.
Hãy nhớ rằng vệ sinh răng miệng đúng cách là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể trong giai đoạn ở cữ.
9. Không nên nằm ngửa trên mặt phẳng
Tư thế nằm đối với sản phụ nữ sau sinh là rất quan trọng, không phải mẹ muốn nằm như thế nào cũng tốt cả. Ngay sau khi sinh, mẹ nên nằm ngửa để ổn định vết mổ.
Khi hết thuốc tê, mẹ hãy trở mình nằm nghiêng bởi nếu nằm ngửa lâu trên mặt phẳng sẽ khiến tử cung co thắt mạnh hơn và mẹ cảm thấy đau đớn vô cùng. Khi nằm, mẹ nên kê gối mỏng sau lưng để cảm thấy dễ chịu hơn.
Dưới đây là một số lí do quan trọng cho việc này:
1. Nguy cơ sưng to và đau nhức: Khi bạn nằm ngữa, cơ tử cung và các cơ bên trong bụng có thể bị áp lực và căng thẳng thêm, gây ra sưng to và đau nhức. Điều này có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết và nhiễm trùng tử cung.
2. Hỗ trợ cho cơ tử cung hồi phục: Việc nằm nghiêng về một bên hoặc nằm nghiêng đứng (để tránh áp lực lên cơ tử cung) có thể giúp cơ tử cung hồi phục nhanh hơn và giảm nguy cơ xuất huyết.
3. Tránh căng thẳng cho cơ bụng dưới: Nằm ngữa có thể tạo áp lực lên cơ bụng dưới, gây ra căng thẳng và đau nhức sau khi sinh. Tránh nằm ngữa giúp giảm áp lực và tạo điều kiện thuận lợi cho việc hồi phục.
4. Hỗ trợ cho việc cho con bú: Nếu bạn đang cho con bú, nằm nghiêng về bên hoặc nằm đứng có thể làm cho việc cho con bú dễ dàng hơn và giảm nguy cơ mắc các vấn đề về sữa mẹ.
10. Không nằm một chỗ quá lâu
Đúng vậy, mẹ không nên nằm một chỗ quá lâu khi ở cữ là một lời khuyên quan trọng. Trong giai đoạn này, việc duy trì sự hoạt động và thay đổi tư thế thường được khuyến nghị vì nó có nhiều lợi ích cho sức khỏe và sự hồi phục sau khi sinh.
Dưới đây là một số lý do quan trọng cho việc này:
1. Giảm nguy cơ xuất huyết và đau tử cung: Nếu bạn nằm cố định trong một tư thế quá lâu, cơ tử cung có thể trở nên căng và áp lực, tăng nguy cơ xuất huyết sau khi sinh và gây ra đau đớn.
2. Hỗ trợ cho việc hồi phục cơ bụng và cơ tử cung: Thay đổi tư thế và hoạt động nhẹ nhàng giúp cơ tử cung và các cơ bên trong bụng hồi phục nhanh hơn và giảm nguy cơ tổn thương.
3. Thúc đẩy tuần hoàn máu: Hoạt động nhẹ nhàng và thay đổi tư thế giúp thúc đẩy tuần hoàn máu trong cơ thể, giúp cung cấp dưỡng chất cho sự hồi phục.
4. Giảm áp lực lên các điểm áp lực: Nếu bạn nằm quá lâu ở cùng một tư thế, áp lực có thể tập trung vào một số điểm cơ thể, ví dụ như mông hoặc lưng, gây ra khó chịu.
5. Tránh tắc nghẽn tĩnh mạch sâu: Nằm quá lâu mà không thay đổi tư thế có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc tạo thành cục máu ở tĩnh mạch sâu, gây ra nguy cơ tắc nghẽn tĩnh mạch sâu (thrombosis).
Hãy lắng nghe cơ thể của bạn và thay đổi tư thế hoặc tạo sự hoạt động nhẹ nhàng mỗi khi bạn cảm thấy thoải mái để giúp duy trì sự hồi phục và sức khỏe tốt sau khi sinh.
Những quan điểm sai lầm khi kiêng cữ
Tuy cuộc sống ngày càng hiện đại nhưng có không ít những gia đình vẫn giữ những quan điểm từ xưa. Có một vài quan điểm về kiêng cữ trước đây phụ nữ sau sinh đều phải thực hiện nhưng thực chất nó không hề đúng và không tốt cho cả mẹ, cả con.
1. Kiêng tắm gội trong một tháng
Quan điểm kiêng tắm gội trong vòng một tháng để hạn chế đau ốm, cảm lạnh và rụng tóc về sau là không đúng. Theo các bác sĩ, sau khi sinh mẹ nên gội đầu thường xuyên để hạn chế mồ hôi bết trong tóc gây ngứa, nấm, ảnh hưởng đến giấc ngủ và một vài vấn đề khác.
Tuy nhiên, khi gội đầu mẹ nên dùng nước ấm là tốt nhất và cần sấy tóc khô ngay sau khi gội xong, hạn chế để tóc ướt lâu. Bên cạnh đó, mẹ nên tắm bằng nước ấm. Tắm xong mẹ có thể thoa rượu hoặc tinh dầu tràm để làm ấm cơ thể và giúp cơ săn chắc.
2. Kiêng ra ngoài
Các sản phụ thường kiêng ra ngoài ít nhất 1 tháng sau sinh và phòng của hai mẹ con phải kín, không để gió lùa vào. Việc này tưởng tốt nhưng đôi khi lại gây hại do việc đóng kín cửa sẽ khiến căn phòng ẩm thấp, tạo điều kiện cho nấm, vi khuẩn phát triển, có thể gây bệnh cho hai mẹ con.
Tốt nhất, thỉnh thoảng nên mở cửa sổ cho phòng thoáng mát và để không khí với ánh nắng buổi sáng chiếu vào.
3. Nằm than, hơ nóng
Theo quan niệm dân gian, sản phụ sau sinh nên nằm than để giúp ấm người, hạn chế nhiễm bệnh sau này. Tuy nhiên, quan niệm này hết sức cổ hủ. Nằm than, nhất là vào mùa đông sẽ giúp mẹ và bé thấy ấm áp hơn nhưng than khi cháy sẽ sản sinh nhiều khí CO2, gây độc cho cả mẹ và bé.
4. Kiêng nói chuyện
Theo quan niệm cũ, nếu sau khi sinh mẹ nói nhiều thì sau này dễ bị nói nhịu. Quan niệm này không hề có căn cứ khoa học. Sản phụ vẫn cứ giao tiếp bình thường, chỉ cần hạn chế nói quá to để tránh ảnh hưởng tới thanh quản.
Dấu hiệu mẹ nên đi khám bác sĩ khi ở cữ
Có một số dấu hiệu và triệu chứng mà mẹ bỉm nên chú ý và cần phải đi khám bác sĩ khi ở cữ. Việc nhận biết và chăm sóc sớm các vấn đề sức khỏe có thể rất quan trọng cho cả mẹ và bé. Dưới đây là một số dấu hiệu mẹ nên đi khám bác sĩ khi ở cữ:
1. Xuất huyết không bình thường
Nếu bạn có một lượng xuất huyết nhiều, có màu đỏ tươi, và không giảm đi sau một thời gian, đó có thể là dấu hiệu của vấn đề trong tử cung và cần kiểm tra ngay lập tức.
2. Sưng to, đỏ, hoặc đau vùng ngực
Nếu bạn cho con bú và cảm thấy sưng to, đỏ, hoặc đau ở vùng ngực, đây có thể là triệu chứng của nhiễm trùng vùng ngực (mastitis) hoặc vấn đề về việc cho con bú. Cần tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ hoặc chuyên gia về sữa mẹ.
3. Sốt cao
Nếu bạn có sốt cao (trên 100,4°F hoặc 38°C) sau khi sinh, đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng và cần đi khám bác sĩ.
4. Đau buồn, mất kiểm soát tinh thần
Nếu bạn cảm thấy buồn bã, mất kiểm soát tinh thần, lo âu quá mức, hoặc có ý định tự tử, đây có thể là dấu hiệu của bệnh tâm lý sau sinh nên bạn cần tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý ngay lập tức.
5. Vết thương hoặc bỏng tử cung
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến vết thương hoặc bỏng tử cung, như sưng, đỏ, mủ, hoặc mùi kháng khuẩn, bạn cần kiểm tra ngay lập tức.
6. Tiểu tiện đau, sưng, hoặc sốt cao
Nếu bạn có triệu chứng của viêm nhiễm tiểu tiện như đau buốt, sưng, hoặc sốt cao, bạn nên đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị.
7. Mất cảm giác hoặc triệu chứng khác về
Sức khỏe kỳ lạ Nếu bạn mất cảm giác ở vùng dưới, có triệu chứng kháng khuẩn, hoặc bất kỳ triệu chứng sức khỏe kỳ lạ nào khác. Bạn nên đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị.
Đây đều là những dấu hiệu cảnh báo vấn đề tâm lý hoặc sức khỏe của mẹ, không để tình trạng này diễn biến kéo dài gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Chồng và người thân cũng cần chăm sóc hỗ trợ mẹ bầu trong giai đoạn này. Giúp mẹ vượt qua khó khăn và nuôi dạy trẻ tốt nhất.
Hậu quả của việc không kiêng cữ
Không kiêng cữ sau khi sinh có thể dẫn đến một số hậu quả và vấn đề sức khỏe cho mẹ và cả em bé.
Dưới đây là một số hậu quả có thể xảy ra khi không tuân thủ quy tắc kiêng cữ:
1. Xuất huyết nhiều và kéo dài:
Không kiêng cữ và tăng cường hoạt động có thể làm gia tăng nguy cơ xuất huyết sau khi sinh và kéo dài thời gian xuất huyết.
2. Đau tử cung và nhiễm trùng tử cung
Việc không nghỉ ngơi đúng cách và quá mức hoạt động có thể gây đau tử cung và tăng nguy cơ nhiễm trùng tử cung (chứng viêm tử cung).
3. Giảm sữa mẹ và vấn đề cho con bú
Không nghỉ ngơi và căng thẳng có thể ảnh hưởng đến sản xuất sữa mẹ và tạo ra vấn đề về cho con bú. Điều này có thể dẫn đến việc không đủ sữa cho bé hoặc vấn đề về việc bú.
4. Mệt mỏi và căng thẳng
Không kiêng cữ có thể làm gia tăng căng thẳng và mệt mỏi cho mẹ sau khi sinh, gây ảnh hưởng đến tâm trạng và sức khỏe tinh thần.
5. Chậm hồi phục cơ bụng và tử cung
Không nghỉ ngơi và quá mức vận động có thể làm chậm quá trình hồi phục của cơ tử cung và cơ bụng sau khi sinh.
6. Sưng vùng ngực và viêm nhiễm ngực
Đối với các bà mẹ cho con bú, việc không kiêng cữ và không quan tâm đến vấn đề vùng ngực có thể dẫn đến sưng, đau, và thậm chí viêm nhiễm ngực.
7. Tăng nguy cơ tổn thương và chấn thương
Quá mức vận động và không tuân thủ quy tắc kiêng cữ có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các vấn đề như tổn thương cơ hoặc chấn thương do sụp đổ.
8. Tác động đến tâm trạng
Không kiêng cữ và mất cân bằng giữa công việc và thời gian chăm sóc bé có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và gây ra các vấn đề tâm lý sau sinh.
Lời kết
Trong bài viết này, Minizon Kids đã cùng bạn tìm hiểu về khái niệm “ở cữ” và những lưu ý về vấn đề kiêng cữ để đảm bảo mẹ và bé phục hồi khỏe mạnh sau sinh. Hãy nhớ rằng mỗi người mẹ có thể có trải nghiệm riêng trong quá trình ở cữ và không có một quy tắc cứng nhắc nào cả.
Quan trọng nhất, hãy lắng nghe cơ thể của mình và tận hưởng những khoảnh khắc đặc biệt cùng với bé yêu của bạn trong giai đoạn đầy ý nghĩa này nhé! Minizon Kids chúc mẹ bỉm có một thời gian ở cữ an lành và hạnh phúc.