Chăm sóc sau sinh luôn là một phần quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe cho bà mẹ và con mới chào đời. Trong quá trình này, chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng. Đặc biệt đối với việc duy trì sữa mẹ cho con.
Bà đẻ thường quan tâm đến những thực phẩm nên hay không nên tiêu thụ để đảm bảo rằng lượng sữa mẹ không bị ảnh hưởng. Trong bài viết này, Minizon Kids sẽ tổng hợp những món ăn mà bà đẻ nên kiêng tránh sau sinh để duy trì tình trạng sức khỏe và sữa mẹ ổn định. Mời bạn cùng tham khảo nhé!
Tình trạng mất sữa sau sinh là gì?
Sau sinh, nếu người mẹ nhận thấy sản lượng sữa giảm từ từ hoặc giảm đột ngột dẫn đến trẻ đói, quấy khóc thì rất có thể đó là dấu hiệu của việc mất sữa sau sinh.
Giảm sữa hoặc mất sữa có thể xảy ra do các nguyên nhân
– Các điều kiện khi sinh em bé chẳng hạn như sinh mổ, sinh non, căng thẳng trong và sau khi sinh hay tác dụng phụ khi sử dụng một số loại thuốc
– Chảy máu nhiều (xuất huyết nặng sau sinh)
– Sót nhau thai
– Tình trạng tuyến giáp, hội chứng buồng trứng đa nang, tiểu đường hoặc béo phì sau sinh
– Đã từng phẫu thuật ngực cắt một số dây thần kinh, mô tạo sữa hoặc ống dẫn sữa
– Không đủ mô tuyến vú
– Dinh dưỡng sau sinh không đúng cách.
Một trong số đó, vấn đề dinh dưỡng là vấn đề có thể dễ dàng nhận biết và điều chỉnh. Những gì phụ nữ ăn có thể ảnh hưởng đến lượng sữa cơ thể tạo ra.
Đặc biệt là nếu các bà mẹ gặp vấn đề trong việc đáp ứng nhu cầu calo của một em bé đang phát triển. Có một số loại thực phẩm mẹ có thể muốn tránh.
Những nguyên nhân khiến mẹ bị mất sữa sau khi sinh
Mất sữa sau sinh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, tình trạng mất sữa sẽ gây ra những hậu quả to lớn. Thế nên mẹ cần lưu ý những nguyên nhân sau:
1. Bé ít bú gây mất sữa
Đây cùng là các nguyên nhân gây giảm tiết sữa hoặc mất sữa ở mẹ, mẹ nên duy trì cho các bé bú thường xuyên để cơ thể duy trì sữa ổn định
2. Chế độ dinh dưỡng kém gây mất sữa
Mẹ không được cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cũng sẽ khiến cơ thể bị suy nhược, không đủ dinh dưỡng sẽ khiến sẽ bị mất dần, đồng thời cũng không đảm bảo đủ loại dưỡng chất cung cấp cho trẻ qua sữa mẹ. Một số các loại thực phẩm mẹ nên kiêng để tránh mất sữa như lá lốt, bắp cải, măng chua,..
3. Nghỉ ngơi không hợp lý làm mất sữa sau sinh
Mẹ sau sinh cần được đảm bảo nghỉ ngơi đủ 8 tiếng một ngày tránh các tình trạng thiếu ngủ, gây mệt mỏi, ảnh hưởng tâm lý. Điều này khiến lượng sữa của mẹ không ổn định, không đảm bảo đủ sữa cho trẻ.
4. Cho bé bú bình sớm
Cho bé bú bình sớm khiến trẻ ít bú mẹ hơn, lâu dần tuyến vú không được kích thích khiến cơ thể ngừng sản sinh sữa, khiến mẹ có nguy cơ bị tắc sữa, lâu dần có thể bị mất sữa.
5. Mẹ lười uống nước gây mất sữa sau sinh
Trong sữa mẹ có hơn 80% thành phần là nước, mẹ lười uống nước cũng sẽ khiến không đủ sữa tiết ra cho trẻ. Nguyên nhân rất đơn giản nhưng nhiều người lại không để ý.
Thực phẩm làm mất sữa mẹ sau sinh nên tránh
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quan trọng và quý giá nhất đối với trẻ sơ sinh. Chế độ ăn uống của mẹ có ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng tiết sữa, cũng như chất lượng sữa mẹ. Chính vì vậy, mẹ cần lưu ý những thực phẩm, đồ ăn gây mất sữa để tránh ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng sữa mẹ.
Để mẹ có đủ sữa mẹ sau sinh cần tránh những thực phẩm sau đây:
1. Lá lốt – Thực phẩm gây mất sữa
Đứng đầu danh sách các loại rau làm mất sữa mẹ là lá lốt. Theo quan niệm dân gian, lá lốt là một trong những thực phẩm làm mất sữa mẹ hàng đầu. Chỉ với 1 – 2 miếng nhỏ lá lốt cũng có thể khiến phụ nữ không còn sữa cho con bú.
Lý do chính được đưa ra là lá lốt có tính ấm và nhiều người tin rằng ăn quá nhiều thực phẩm có tính ấm có thể gây ra hiện tượng nóng trong cơ thể. Tuy nhiên, không có nhiều bằng chứng khoa học cụ thể để xác nhận rằng lá lốt gây mất sữa sau sinh.
Chế độ ăn uống sau sinh quan trọng để duy trì sữa mẹ. Phụ nữ sau sinh nên ăn cân đối, đủ dinh dưỡng, và uống đủ nước để hỗ trợ sự sản xuất sữa.
2. Mùi tây, mùi ta gây mất sữa
Rau mùi tây, mùi ta thường có mùi thơm đặc trưng, được ăn sống hoặc dùng làm trang trí các món ăn. Đây không phải là nguyên nhân trực tiếp gây mất sữa, nhưng là lý do làm mất sữa gián tiếp ở mẹ sau sinh.
Đối với phụ nữ đang cho con bú, ăn rau mùi tây, mùi ta có thể làm cho sữa mẹ có mùi lạ, từ đó khiến em bé chán bú hoặc bỏ bú. Nếu bé bú ít, bỏ bú kéo dài sẽ dẫn đến hiện tượng sữa mẹ tiết ra sẽ ít đi, lâu dần gây mất sữa đột ngột.
3. Dùng bạc hà có nguy cơ gây mất sữa mẹ
Bạc hà cũng được coi là một trong những thực phẩm làm mất sữa mẹ. Loại thực phẩm này có thể gây ảnh hưởng xấu đến nguồn sữa của người mẹ.
Thỉnh thoảng uống một tách trà bạc hà thì sẽ không gây mất sữa. Nhưng nếu mẹ uống một lượng lớn mỗi ngày thì nguy cơ gây hại khá cao.
Bạc hà hay tinh dầu bạc hà nếu sử dụng thường xuyên sẽ làm giảm lượng sữa. Lâu dần gây mất sữa ở các mẹ sau sinh. Ngoài ra, rau bạc hà còn khiến mùi vị sữa bị thay đổi, có thể làm cho trẻ bỏ bú mẹ. Vì thế các mẹ cũng nên hạn chế dùng các thực phẩm từ bạc hà.
4. Bắp cải – Thực phẩm gây mất sữa
Bắp cải chứa nhiều chất dinh dưỡng mà các bà mẹ cho con bú cần. Để duy trì sức khỏe như vitamin K, C, folate và giàu chất xơ. Tuy nhiên, bắp cải có tính hàn, nếu sử dụng với lượng lớn có thể làm cho sữa mẹ ít dần đi.
Một vài nghiên cứu chỉ ra rằng, mẹ cho con bú ăn nhiều bắp cải có thể gây đau bụng ở trẻ. Đắp lá bắp cải quá thường xuyên còn có thể làm cạn kiệt nguồn sữa của mẹ. Thường được áp dụng khi mẹ muốn cai sữa cho con.
Chính vì vậy, mẹ chỉ nên ăn bắp cải 1 – 2 lần/ngày để tránh mất sữa và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
5. Lá dâu tằm
Theo kinh nghiệm trong dân gian, uống nước lá dâu tằm hàng ngày. Cũng là một trong những nguyên nhân khiến mẹ bị mất sữa. Điều này cũng tương ứng với kết quả nghiên cứu của khoa học hiện đại.
Cây dâu tằm là thực phẩm làm mất sữa mẹ bởi nhựa của cây dâu tằm có chứa axit amin tự do. Trong đó bao gồm: alanin, phenylalanin, sarcosin, axit pipercholic, leucin.
Các loại hoạt chất này có rất nhiều trong lá dâu tươi. Khi nó tiếp xúc với tuyến mồ hôi của các bà mẹ sau sinh sẽ gây ra hiện tượng ngưng tiết sữa, thậm chí là tắc tuyến sữa.
6. Rau diếp cá – loại rau gây mất sữa cho mẹ bầu
Rau diếp cá thường được biết đến với một số công dụng như. Thanh nhiệt giải độc, kháng khuẩn, chữa táo bón, viêm tuyến vú do tắc tuyến sữa… Tuy nhiên, đây lại là một trong những loại ray củ làm mất sữa mẹ sau sinh mà không nhiều mẹ chú ý đến.
Rau diếp cá vị cay, chua, mùi tanh, tính hàn cao, hơi độc. Ăn nhiều có thể khiến phụ nữ sau sinh bị đau bụng, tiêu chảy sau khi ăn. Ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ, là nguyên nhân gián tiếp gây mất sữa.
7. Dưa muối, cà muối gây mất sữa
Dưa muối, cà muối chứa rất ít dinh dưỡng, mẹ sau sinh ăn nhiều loại thực phẩm này không chỉ bị giảm tiết sữa, mất sữa mà còn dễ bị đau bụng, tiêu chảy.
8. Măng – thực phẩm làm mát sữa
Trong măng có chứa HCN là loại độc tố không tốt cho sức khỏe. Mặc dù chất này sẽ bị loại bỏ khi hòa tan trong nước và nấu ở nhiệt độ cao nhưng với các mẹ đang cho con bú thì vẫn nên tránh ăn măng để không ảnh hưởng đến nguồn sữa cho con.
9. Đồ uống chứa cồn
Những loại đồ uống chứa cồn như bia rượu có thể làm ức chế khả năng tiết sữa, giảm dần lượng sữa và gây mất sữa. Chưa kể, các chất có trong bia rượu có thể theo đường sữa vào cơ thể bé, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con.
– Caffeine
Trà xanh, cà phê, socola đều là những thực phẩm làm mất sữa mẹ sau sinh vì chứa nhiều caffeine gây mất nước và giảm tiết sữa. Nếu mẹ vẫn muốn dùng thực phẩm chứa caffeine thì nên sử dụng sau khi đã cho con bú và không quá 300mg/ngày.
10. Thực phẩm cay nóng gây mất sữa
Các loại đồ ăn cay nóng tuy rất bắt vị, ngon miệng nhưng dùng nhiều trong thời gian cho con bú có thể làm mẹ bị táo bón, gián đoạn quá trình tiết sữa và về lâu dài gây ra mất sữa ở mẹ sau sinh.
11. Mì tôm – thực phẩm gây mất sữa
Mì tôm thường chứa lúa mạch, chất béo xấu và không có nhiều dinh dưỡng. Ăn nhiều mì tôm có thể gây nóng, giảm lượng sữa và mất sữa ở mẹ đang cho con bú.
12. Ăn gì mất sữa: Tỏi, ớt
Các loại gia vị như tỏi, ớt có thể khá ngon miệng cho bữa ăn nhưng phụ nữ sau sinh cần tránh, nhất là khi đang nuôi con bằng sữa mẹ. Các loại thực phẩm này khá nóng, dễ gây táo bón cho cả mẹ và bé.
Ngoài ra, nó còn là nguyên nhân gián tiếp gây giảm tiết sữa ở mẹ, được coi là thực phẩm gây mất sữa mẹ. Do vậy, tốt nhất là mẹ sau sinh không nên dùng.
13. Rau răm: ‘Thủ phạm’ gây mất sữa ở mẹ
Rau răm có tính ấm, thường có tác dụng điều kinh, bổ huyết, có khả năng chữa đau bụng, rong kinh nên phụ nữ sau sinh được khuyến nghị chỉ nên dùng khi đã hết sản dịch.
Cũng giống như bạc hà, rau mùi, rau răm cũng có thể gây mất sữa nếu ăn thường xuyên hoặc ăn quá lượng, vì vậy các mẹ nên đặc biệt lưu ý.
14. Các loại trái cây gây mất sữa mẹ
Dưới đây là một số loại trái cây gây mất sữa mẹ. Hãy nhớ rằng không có bằng chứng khoa học để xác nhận rằng chúng thực sự gây mất sữa mẹ:
– Bưởi (grapefruit):
Có một quan điểm rằng bưởi có thể ảnh hưởng đến sản xuất sữa mẹ vì nó có một số thành phần gây ảnh hưởng đến hệ thống hormone.
– Dứa (papaya):
Có một quan điểm rằng dứa có tính nhiệt và có thể gây ảnh hưởng đến sản xuất sữa mẹ.
– Ổi (guava):
Có một số người tin rằng ổi có tính ấm và có thể ảnh hưởng đến sữa mẹ.
– Dưa hấu (watermelon):
Có một số tin đồn rằng dưa hấu có khả năng làm mất sữa mẹ.
– Đào
Đào được biết đến với các lợi ích như: lọc độc tố ra khỏi thận, giảm thiểu nguy cơ thiếu máu, cải thiện sức khỏe tim mạch, bổ mắt.
– Dâu da
Dâu da là một thực phẩm gây mất sữa sau sinh điển hình, nó có thể khiến sữa mẹ cạn dần mẹ nên cẩn trọng.
– Me chua
Me chua là một trong những loại trái cây gây mất sữa mẹ cần chú ý đến. Với phụ nữ sau sinh, cần tạm thời tránh xa me chua vì nó dễ khiến sữa ít đi, bé bú sữa mẹ dễ bị tiêu chảy. Dân gian còn cho rằng ăn những loại quả quá chua như me khi về già dễ bị són tiểu.
– Mãng cầu
Mãng cầu là một trong những loại quả rất nóng, khiến mẹ dễ bị nóng trong, ảnh hưởng đến việc tiết sữa và chất lượng của sữa. Bé bú không quen chắc chắn sẽ dẫn đến tình trạng lười bú và quấy khóc.
– Các loại quả họ cam, quýt
Các loại quả họ cam quýt tuy là có nhiều tác dụng như giàu vitamin giúp đẹp da, là nguồn chất xơ tốt, tăng cường hệ miễn dịch của tim mạch, chống lại ung thư… Song bên cạnh đó, đây cũng là thực phẩm chứa lượng axit lớn gây hại cho dạ dày, khiến mẹ sau sinh mất đi lượng sữa đáng kể.
15. Đồ ăn gây mất sữa: Măng
Đối với người bình thường, măng cũng là một thực phẩm không quá tốt, và chúng ta cũng không nên ăn nhiều. Trong măng thường có chứa độc tố HCN, cần lưu ý khi chế biến để loại bỏ hết độc tố này ra khỏi món ăn.
Còn đối với bà mẹ sau sinh, nên nói không với măng, bởi khi ăn măng có thể gây giảm tiết sữa ở mẹ và có khả năng gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe mẹ và bé nếu món ăn vẫn chứa hàm lượng độc tố nhất định.
16. Đồ ăn nhanh dễ làm mẹ sau sinh mất sữa
Đồ ăn nhanh cũng là các món ăn chứa khá nhiều dầu mỡ, các loại chất béo, chất bảo quản gây hại cho cơ thể. Đặc biệt là các bà mẹ sau sinh bởi nó có thể gây mất sữa.
17. Cá biển gây mất sữa mẹ
Mẹ cần phải rất lựa chọn trong khi ăn đồ biển. Mẹ nên tránh những loại cá chứa nhiều thủy ngân. Chất này có thể đi vào sữa mẹ và cũng có thể ảnh hưởng đến não của em bé. Các loại cá khác có nhiều protein và chất béo omega-3 rất quan trọng cho sự phát triển hệ thần kinh của bé.
18. Rau kinh giới ( Oregano )
Loại gia vị phổ biến này cũng có liên quan đến việc giảm nguồn sữa. Hầu hết các bà mẹ không thấy lượng được sử dụng trong nấu ăn thông thường có bất kỳ tác động nào. Nhưng nếu bạn dùng bất kỳ loại nào trong số này ở dạng bổ sung cho mục đích chữa bệnh
Ví dụ, dầu Oregano đã được sử dụng để điều trị nhiễm trùng núm vú liên quan đến tiết sữa. Mặc dù không có nghiên cứu nào chứng minh chắc chắn rằng oregano có thể gây ra các vấn đề về nguồn sữa. Nhưng nó cũng không được chứng minh là an toàn cho các bà mẹ đang cho con bú.
19. Sữa gây tắc sữa cho mẹ
Nếu mẹ thấy con mình quấy khóc sau khi bú hoặc bị một số loại dị ứng da hoặc các vấn đề về giấc ngủ, đó có thể là do dị ứng với sữa. Khi bé dị ứng, bé bú kém, mẹ mệt mỏi. Đó cũng là nguyên nhân ức chế gây giảm tiết sữa. Vì vậy, mẹ nên tránh các sản phẩm từ sữa.
Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn sữa nhưng việc giảm bớt có thể hữu ích. Ngừng dùng các sản phẩm từ sữa một thời gian và nếu có bất kỳ thay đổi nào trong tình trạng của trẻ mà mẹ biết thứ gì là thủ phạm.
20. Rau muống
Rau muống là loại rau có giá trị dinh dưỡng cao, tuy nhiên đây là loại rau không tốt cho mẹ mới sinh đặc biệt là mẹ sinh mổ. Nguyên nhân là do rau muống có chất ức chế liền sẹo khiến vết thương lâu lành và gây ra sẹo lồi, sẹo thâm gây mất thẩm mỹ.
21. Bánh mỳ gây mất sữa cho con
Bánh mì là thực phẩm cung cấp nhiều protein, chất béo và glucid cho cơ thể.
Tuy nhiên, bánh mỳ không phải là thực phẩm hoàn hảo vì các lý do sau:
– Bánh mì có chứa nhiều muối khiến mẹ luôn có cảm giác khát nước và không tốt cho hệ tiêu hóa.
– Bánh mỳ chứa nhiều protein thô. Việc tiêu hóa loại thực phẩm này sẽ tiêu tốn nhiều năng lượng của cơ thể khiến mẹ cảm thấy mệt mỏi.
– Bánh mì thường được làm từ lúa mì và trong lúa mì cũng như trong bánh mì sẽ có chứa gluten. Có thể gây ra tình trạng dị ứng hoặc tiêu chảy với những trẻ không dung nạp gluten.
23. Súp-lơ gây mất sữa cho mẹ bầu
Súp-lơ là thực phẩm tốt cho sức khỏe của nhiều người nhưng lại không tốt với mẹ sau sinh. Mẹ cho con bú ăn súp-lơ có thể dễ khiến trẻ bị cáu gắt, kích thích. Súp lơ cũng ảnh hưởng đến chất lượng sữa, là một trong những thực phẩm làm mất sữa mẹ.
24. Nước đá gây mất sữa cho mẹ bầu
Với các mẹ sinh vào mùa đông thì chắc chẳng ai quan tâm đến món nước đá này. Nhưng với những mẹ sinh con vào mùa hè thì “sau sinh bao lâu thì uống được nước đá” là câu hỏi mà mẹ nào cũng muốn biết.
Cụ thể, trong 3 tháng đầu vì cơ thể mẹ còn yếu, nước đá sẽ khiến mẹ dễ bị lạnh. Lâu lành vết thương, ảnh hưởng đến việc tiêu hóa và tiết sữa của mẹ.
Ngoài ra, sau khi sinh do thay đổi nội tiết nên men răng của người mẹ cũng kém hơn, việc kiêng uống nước lạnh cũng giúp mẹ tránh bị ê buốt và làm tổn thương men răng.
Một số lưu ý mẹ bầu sau sinh cần biết tránh gây mất sữa
– Hãy cho con bú thường xuyên vì khi trẻ bú cũng là một hành động gây kích thích tiết sữa.
– Mẹ nên có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, giữ tâm trạng thoải mái để có thể đảm bảo lượng sữa cho bé
– Chế độ dinh dưỡng của mẹ rất quan trọng, ngoài việc đảm bảo chất lượng sữa cho bé. Mẹ cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng để phục hồi năng lượng.-
– Lựa chọn sử dụng các loại thực phẩm có lượng dinh dưỡng cao, lành mạnh, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
– Cần lưu ý tránh các loại thực phẩm có nguy cơ gây mất sữa ở mẹ để đảm bảo nguồn sữa.
– Mẹ có thể kết hợp cả sữa mẹ cả sữa công thức để đảm bảo dinh dưỡng cho con. Tuy nhiên vẫn ưu tiên sử dụng sữa mẹ cho bé nhé
Lời kết
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời và quý giá dành cho bé yêu. Vì vậy, mẹ đừng để những thực phẩm làm mất sữa khiến nguồn dưỡng chất tự nhiên này suy giảm. Ngay hôm nay, hãy loại bỏ các thực phẩm “xấu” này trong chế độ ăn uống mỗi ngày mẹ nhé!
Hy vọng với danh sách các món ăn bà đẻ nên kiêng tránh mất sữa của Minizon Kids, mẹ sẽ có thêm những kinh nghiệm thật bổ ích nhé!