Bé sẽ đòi những gì bé muốn vì bé có bản tính rất ngây thơ và vô tư. Chính vì sự vô tư đó mà con sẽ luôn tưởng rằng ba mẹ sẽ đáp ứng đầy đủ những yêu cầu này. Nếu phụ huynh thường xuyên đáp ứng những mong muốn của bé. Điều này sẽ vô hình chung làm bé được nuông chiều sinh ra cảm giác hưởng thụ. Đây là điều sẽ ảnh hưởng xấu tới lối sống của bé khiến bé trở nên ích kỉ và ỷ lại vào người khác. Còn nếu ba mẹ dạy con bằng cách từ chối các yêu cầu không chính đáng thì con sẽ nề nếp và biết lẽ. Để góp phần giải quyết vấn đề này, hôm nay Minizon Kids sẽ mang đến cho các mẹ những cách từ chối các đòi hỏi của bé một cách hợp lý nhất. Các mẹ hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé.
Tại sao mẹ cần từ chối các đòi hỏi của bé?
Trẻ con rất ngây thơ, nên việc đưa ra những mong muốn cho bố mẹ là điều vô cùng bình thường. Nếu phụ ĐIều này sẽ khiến bé có được cảm giác hưởng thụ, từ đó thì sinh ra tính ích kỷ. Nếu tình trạng này kéo dài, sẽ thành thói quen xấu khỏ bỏ, bé sẽ ỷ lại vào người khác. Chính vì thế mà việc từ chối các yêu cầu, đòi hỏi của bé là điều cần thiết.
Nhưng với những trẻ có đòi hỏi thái quá (mà vẫn được đáp ứng), chúng sẽ bỏ lỡ nhiều điều hay của cuộc sống. Ví như không biết được niềm vui của thành quả, cảm giác lâng lâng khi quên mình vì người khác. Hay sự kiên nhẫn cần có để vượt qua các thử thách. Một cách vô tình, chúng tự làm hại các quan hệ và sự nghiệp của mình khi đưa ra những đòi hỏi vô lý. Hậu quả là khi trưởng thành, chúng sẽ ít có cơ hội thành công và được tôn trọng bằng những bạn bè “biết điều” hơn.
Tại sao bé lại đòi hỏi?
Tất nhiên, hầu hết bọn trẻ đều có những ngày mà chúng cảm thấy khó ở trong người. Vào những lúc như vậy, thật khó để các bậc làm cha làm mẹ biết được đó chỉ là “bột phát tạm thời”. Hoặc là vấn đề thực sự về tâm lý mà họ cần phải giải quyết.
Các chuyên gia tâm lý khẳng định, “đòi hỏi” là một vấn đề phổ biến nhưng đa số phụ huynh không chịu thừa nhận. Dù cha mẹ trẻ có thu nhập ở mức nào, nhiều hay ít thì trẻ cũng có xu hướng đòi hỏi. “Con sẽ được gì từ đó?”. Ở một khuôn khổ nào đó, chuyện ấy là chấp nhận được, vì trẻ dù sao cũng là… trẻ, chúng chưa nhận thức được đầy đủ trách nhiệm của mình.
Một số dấu hiệu giúp ba mẹ nhận biết được con mình đòi hỏi quá mức
Sau đây là một số triệu chứng giúp ba mẹ có thể nhận biết được con mình có đòi hỏi quá mức hay không.
Dấu hiệu 1: Không thể chấp nhận câu trả lời “Không” từ bố mẹ.
Rất dễ hiểu cảm giác thất vọng của trẻ khi không nhận được điều mình muốn. Nhưng nếu như bố mẹ hiếm khi lắc đầu trước mọi đòi hỏi của trẻ, hoặc khi bạn nói “Không”. Khiến trẻ sẽ phản ứng như cả thế giới đang chống lại nó. Đấy là một dấu hiệu chắc chắn cho thấy, con bạn cần bị từ chối nhiều hơn.
Cách chữa: Nỗi sợ lớn nhất của bố mẹ khi nói “Không” là phản ứng xấu xí đi kèm sau đấy từ con trẻ. Hãy nói “Có” bất cứ khi nào bạn có thể, nhưng khi không thể, đừng ngại nói ra từ đó. Hãy hé lộ trước với trẻ “Nếu như mẹ nghe thấy con la hét, phàn nàn, mẹ sẽ chỉ phớt lờ thôi. Nhưng mẹ sẽ rất vui lòng nói chuyện với con khi con nói chuyện với mẹ với sự tôn trọng”.
Dấu hiệu 2: Chúng luôn cần bạn giải cứu khỏi thất bại hay chứng… quên
Bạn sẽ vui lòng lấy hộ cô bé con 3 tuổi chiếc ba lô mà con để quên ở trường mẫu giáo, nhưng một cô học sinh 12 tuổi quên cặp thì sao? Không đời nào. Tương tự, việc giúp trẻ buộc dây giầy hoặc làm hộ bài tập về nhà là không thể chấp nhận được.
Việc trẻ thường xuyên quên đồ/việc và luôn cần được giúp đỡ là một dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng của bệnh “hay đòi hỏi”. Trẻ cảm thấy chúng đáng được bố mẹ ra tay cứu trợ trước mọi lỗi lầm dù lớn hay nhỏ và được miễn nhiễm trước mọi luật lệ. Nếu như bạn bắt đầu cảm thấy bực mình hoặc bức xúc, đã đến lúc phải để chúng tự chịu trách nhiệm với cuộc đời của mình.
Cách chữa: Nói thẳng với trẻ, “Con đang lớn lên và có thể tự đảm đương nhiều trách nhiệm. Từ giờ trở đi, bố mẹ sẽ để con tự chịu trách nhiệm về những việc con tự làm được. Bắt đầu từ năm học này, mẹ sẽ không giải cứu con mỗi khi con quên bài tập về nhà hay đồ dùng đến trường. Mẹ hoàn toàn tự tin rằng con có thể tự lo những việc đó được”. Sau đó, hãy giúp trẻ hình dung ra cách tự đảm đương các công việc đó ra sao, chẳng hạn như lập một danh sách những thứ cần làm/kiểm tra trước khi đi ngủ.
Dấu hiệu 3: Khi bạn yêu cầu trẻ xếp bát từ máy rửa bát/chậu rửa lên kệ, trẻ giẫy nảy lên như thể bị yêu cầu bước trên than hồng vậy
Cách chữa: Hãy đưa ra cho trẻ những lựa chọn: Mẹ cần con hỗ trợ: hoặc là cắt nhỏ rau củ quả cho bữa tối hoặc là xếp bát từ chậu rửa/máy rửa bát lên kệ. Con thích việc nào hơn?”. Hoặc đưa ra điều kiện: “Khi cất xong hết bát đĩa, con có thể ăn quà nhẹ sau giờ tan học, nhưng phải hoàn tất công việc xong trước 4h15”.
Dấu hiệu 4: Dù bạn có “cho” nhiều đến mức nào, chúng vẫn đòi thêm.
Trẻ nào thì cũng thích mua đồ. Những đứa trẻ được nuông chiều quá mức không bao giờ thỏa mãn và cảm thấy đủ, và hậu quả là chúng sẽ phải đối mặt với những khó khăn tài chính sau này ra đời.
Cách chữa: Cấp cho trẻ một khoản tiêu vặt nhất định, phù hợp với lứa tuổi mỗi tuần. Đảm bảo rằng trẻ biết rõ những chi phí mà chúng phải trang trải (kẹo cao su, đi chơi với bạn, quần áo… là những khoản tiêu không-thiết-yếu). Số tiền bạn đưa chỉ vừa đủ để mua những gì cơ bản nhất, còn không thể cho phép chúng xông xênh được. Quan trọng nhất, tránh đưa thêm tiền khi tài khoản của chúng sắp cạn. Thay vào đó, hãy để cho chúng nếm trải cảnh ngồi nhà khi bạn bè đi trượt băng – chúng sẽ học được bài học đắt giá về việc không có tiền là như thế nào.
Dấu hiệu 5: “Cảm ơn” không có trong vốn từ của chúng.
Các nghiên cứu cho thấy những người dễ hàm ơn cũng là những người hạnh phúc hơn. Nếu như con của bạn không nhìn thấy được những món quà chúng được cho, tặng trong cuộc đời, từ mái ấm cho đến chiếc bánh nóng đợi chúng mỗi sáng – chúng sẽ không biết thế nào là giá trị của cuộc đời.
Cách chữa: Hãy giúp trẻ tập luyện lòng biết ơn bằng tấm gương là chính bạn. Hãy cùng cám ơn Chúa vì bữa tối khi cả nhà quây quần quanh bàn ăn, và mỗi người cùng chia sẻ 3 điều mà họ cảm thấy biết ơn trong ngày hôm đó. Hãy hào phóng với những lời cảm ơn của mình, dù đó là người thân, giáo viên hay người bán hàng, nhất là khi con trẻ đang đứng gần đó. Hãy gửi những thông điệp đích đáng bằng cách khen, đánh giá cao ai đó vì một việc mà họ đã làm. Theo thời gian, trẻ sẽ bắt chước bạn và có một thái độ “biết ơn” cuộc sống như vậy.
Cách từ chối các đòi hỏi của bé một cách hợp lý nhất
Sau đây là những điều mẹ cần làm để có thể từ chối bé một cách hợp lý nhất.
1. Ba mẹ cần trả lời dứt khoát khi bé đòi hỏi
Người lớn khi được bé đưa ra yêu cầu cần có câu trả lời dứt khoát. Nếu bạn ngập ngừng hoặc đồng ý thì đây sẽ là điều không hay. Điều này khiến bé sẽ tiếp tục đòi hỏi, hoặc nghĩ bố mẹ đang đùa. Trong một số trường hợp, bạn có thể nói “không phải lúc này” và hãy đưa ra một dấu mốc cụ thể chấp nhận đòi hỏi của trẻ.
2. Cần đưa ra lời giải thích ngắn gọn khi từ chối bé
Điều này sẽ giúp bé hiểu vấn đề sau khi bị từ chối đòi hỏi của mình. Phụ huynh cần cố gắng dùng những lời giải thích ngắn gọn và dễ hiểu. Không được sử dụng những từ ngữ dài dòng, từ đó giúp bé có thể hiểu được.
Ví dụ: Khi bé đòi ra ngoài chơi, mẹ có thể từ chối và nói rằng bên ngoài rất nguy hiểm. Từ đó thì bé sẽ hiểu ra vấn đề là bên ngoài có rất nhiều nguy hiểm tiềm ẩn. Điều này giúp ích kể cả khi bạ không có mặt ở đó, trẻ cũng ý thức tránh xa.
3. Phụ huynh cần kiên định với lời từ chối của mình
Một số bé sau khi bị từ chối có biểu hiện như: Năn nỉ, làm nũng, ăn vạ,… Mục đích là để ba mẹ có thể thay đổi câu trả lời, đồng ý đáp ứng những đồi hỏi của bé. Việc thay đổi này chỉ khiến lời nói của bạn không nhiều ý nghĩa đối với trẻ. Đòi được một lần thì sẽ có những lần sau, trẻ biết bạn có thể nhượng bộ.
Ngay cả khi trẻ nói những câu như “Nhưng tất cả bạn bè của con đều có” hoặc “Bố mẹ thật vô lý, con ghét bố mẹ”, hãy trả lời “Bố mẹ yêu con, nhưng đó là quy tắc” và ngừng cuộc tranh cãi.
4. Ba mẹ nên chú ý đến cảm xúc và cách phản ứng của con
Có một số trẻ sẽ la hét và quậy phá khi bị từ chối đòi hỏi của bản thân. Lúc này, điều mà ba mẹ cần làm là đưa ra lời cảnh báo cần thiết. Hoặc có thể là cấm túc nhẹ, không cho bé sử dụng đồ chơi trong một thời gian nhất định. Việc này nhằm khiến bé trải qua những cảm xúc tiêu cực, thất vọng khi không được đáp ứng nguyện vọng. Đây cũng là một cách để trẻ thực hành cách xử lý cảm xúc của mình phù hợp với xã hội.
5. Hãy chắc chắn rằng bạn vẫn thường xuyên nói “Có”
Việc luôn luôn từ chối các yêu cầu của bé không được khuyến khích. Điều quan trọng là bạn phải giải thích được lợi ích và cho phép bé làm việc đó. Việc nói “có” là điều cần làm đối với một số yêu cầu của bé. Có thể sẽ khiến bạn trở nên vất vả hơn khi trông bé. Hoặc cũng có thể là tốn tiền mua nhiều món đồ chơi bé muốn. Nhưng điều này là để góp phần giúp bé có cơ hội để khám phá và trải nghiệm cái mới. Phụ huynh không nên quá nghiêm khắc mà khiến con không được sống đúng với lứa tuổi.
Một số lời gợi ý cho ba mẹ thay vì chỉ nói “không”
Tùy theo từng trường hợp bố mẹ có thể áp dụng mỗi câu nói cho phù hợp, sau đây là một số gợi ý cho mẹ.
1. Hãy để bố/mẹ chỉ cho con cách làm thế nào nhé!
2. Bố/mẹ biết là con muốn làm như vậy, nhưng không phải là ngay bây giờ, được không?
3. Bố/mẹ có thể giúp con.
4. Hãy suy nghĩ về vấn đề này một lúc đã nhé!
5. Điều đó sẽ không được đâu.
6. Có thể là lúc khác nhé!
7. Thay vào đó con hãy làm cái này đi.
8. Hãy nói thêm cho bố/mẹ nghe nào.
9. Đó không phải là cách mà chúng ta sẽ làm.
10. Bố/mẹ không thể để con làm như vậy.
11. Hãy thử một cái gì đó khác.
12. Con có thể cho bố/mẹ xem làm sao chúng ta có thể làm như vậy được không?
13. Hãy đi ra khỏi chỗ đó ngay.
14. Đó không phải cái của con – hãy tìm cái của con đi.
15. Luật của chúng ta là thế nào nhỉ?
Lời kết
Việc từ chối những yêu cầu của bé là cần thiết. Nhưng các phụ huynh cần nhận định những yêu cầu nào là cần thiết hay không cần thiết, đúng hay không đúng. Đừng quá khắt khe với con trẻ và hãy tạo điều kiện để con có thể trải nghiệm và khám phá. Hãy luôn có mặt và giám sát để con có thể phát triển một cách tự nhiên và tốt nhất. Như vậy, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về cách từ chối các đòi hỏi của bé một cách hợp lý nhất. Minizon Kids hy vọng các mẹ sẽ có những điều chỉnh phù hợp đối với bé nhà mình.