Biếng ăn, lười ăn, trẻ không thích thú với thức ăn khi bị cha mẹ ép buộc có thể ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Đối với những trường hợp này cha mẹ có thể áp dụng cách cho bé ăn dặm chỉ huy để không còn phải vất vả xay, nghiền đồ ăn cũng như kiên nhẫn ngồi đút cho trẻ từng muỗng.

Trong bài viết này, Minizon Kids sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phương pháp ăn dặm chỉ huy và hướng dẫn cho bé ăn dặm chỉ huy đúng cách nhé!

Ăn dặm tự chỉ huy (BLW) là gì?

Ăn dặm BLW (Baby-Led Weaning) là một phương pháp cho bé ăn dặm. Mà bé tự quyết định làm thức ăn bằng cách tự tay nắm, nghịch và tự nặn thức ăn vào miệng mình. Thay vì được đưa ăn bằng thìa hoặc ống tiêm. BLW thường được áp dụng khi bé đã đủ lớn và đã sẵn sàng cho ăn dặm, thường từ 6 tháng trở lên

Ăn dặm bé tự chỉ huy có thể giúp kích thích quá trình phát triển của trẻ được thuận lợi hơn cả về mọi mặt. Nhất là vận động, khả năng linh hoạt và xử lý cũng như tiếp cận với thức ăn.

Ăn dặm cần phải được đảm bảo các yếu tố sau:

– Sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng quan trọng nhất ở thời điểm này

– Ăn đủ 4 nhóm thực phẩm: tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Trong cùng một nhóm chất nên có nhiều loại thực phẩm khác nhau để giúp trẻ có thể đa dạng về khẩu vị

– Ăn lượng tăng dần từ ít đến nhiều, bắt đầu từ loãng sau đó sệt dần rồi đặc. Ăn từ mịn đến thô

– Cho bé ăn đúng độ tuổi, đúng cả về phương pháp, cách ăn và các món ăn

– Tập cho bé thói quen ăn đúng giờ đúng bữa. Nên ăn chung cùng gia đình, ăn tập trung và không nên cho trẻ ăn vặt trước bữa ăn

Đặc biệt không nên ép trẻ ăn quá nhiều hoặc ăn những món mà trẻ không thích.

Khi nào có thể áp dụng ăn dặm tự chỉ huy cho bé?

Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới WHO và một số Tổ chức Y tế về sức khỏe trẻ em. Thời điểm thích hợp để mẹ có thể cho bé ăn dặm là trẻ từ 6 tháng tuổi.

Bởi vì khi trẻ từ 6 tháng tuổi, con đã cần nhiều chất dinh dưỡng hơn so với sữa mẹ. Song song đó, hệ tiêu hóa của con cũng đã bắt đầu phát triển hơn so với những tháng trước. Thế nên con rất cần được hấp thu nhiều chất dinh dưỡng từ các loại thực phẩm khác nhau.

Vậy trẻ từ 4-5 tháng tuổi có thể ăn dặm tự chỉ huy không? Câu trả lời là không. Vì giai đoạn này hệ tiêu hóa của con vẫn còn non nớt.

Không những thế, trẻ ở giai đoạn 5 tháng tuổi, các kỹ năng vận động của con cũng chưa được hoàn thiện. Con ngồi chưa vững, cầm nắm cũng còn yếu,..

Chính vì điều đó, mẹ cũng chỉ nên áp dụng sau khi trẻ đã được 6 tháng tuổi.

Hướng dẫn cách cho bé tập ăn dặm chỉ huy BLW

Đây là những nguyên tắc mẹ nên biết để tập cho con làm quen phương pháp ăn dặm BLW vừa hiệu quả và thú vị.

1. Cho trẻ đeo yếm lớn khi tập ăn dặm chỉ huy

Việc cho trẻ đeo yếm lớn (còn gọi là bavet hoặc bảo hộ) trong quá trình ăn dặm chỉ huy (BLW) có thể giúp bảo vệ bé khỏi bị bẩn hoặc ướt khi thực hiện BLW

Nhưng cần tuân thủ một số nguyên tắc và lưu ý sau:

– Chọn bavet an toàn

Chắc chắn rằng bavet bạn chọn không gây nghẹt hoặc khiến bé bị vướng vào nó. Tránh sử dụng bavet có các dây dính hoặc phụ kiện rời

– Chú ý đến an toàn bé

Khi cho bé đeo bavet, đảm bảo rằng nó không gây cản trở hoặc gây rủi ro cho bé. Ví dụ, đảm bảo rằng dây đeo của bavet không gây nguy cơ quấn quanh cổ bé.

– Dọn dẹp sau khi ăn

Khi ăn dặm BLW, bé sẽ tự tay nắm và nghịch thức ăn, điều này có thể dẫn đến việc thức ăn rơi tràn ra ngoài bavet. Hãy chuẩn bị để dọn dẹp sau khi bé ăn xong.

– Tạo môi trường ăn an toàn

Bảo đảm môi trường ăn dặm an toàn. Đảm bảo bé ngồi thẳng, không nằm ngang hoặc chúng bé khi ăn. Ngoài ra, bé nên ăn dưới sự giám sát của người lớn.

– Khuyến khích độc lập

Mục tiêu của BLW là khuyến khích bé tự quản lý việc ăn dặm. Vì vậy, khi bé đã làm quen với bavet, hãy để bé tự mặc yếm lớn và tự tay nắm và ăn thức ăn một cách độc lập.

– Luôn luôn giữ bé ở bên cạnh trong thời gian ăn dặm

Không bao giờ để bé ăn dặm một mình mà không có sự giám sát của người lớn, dù cho bé có đeo bavet hay không.

Đảm bảo rằng việc cho bé đeo bavet khi ăn dặm chỉ huy là an toàn và hợp lý có thể giúp bé có trải nghiệm thú vị mà không lo lắng về việc làm dơ hoặc ướt quần áo.

2. Tiếp tục cho trẻ bú khi ăn BLW

Dù đã cho bé làm quen với phương pháp ăn dặm BLW nhưng mẹ đừng quên cho bé bú nhé. Vì trong năm đầu đời, trẻ nhận phần lớn dinh dưỡng từ sữa mẹ hoặc sữa công thức.

Duy trì tần suất bú mẹ hoặc bú bình như khi chưa ăn dặm để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng.

3. Không ép con ăn

Nhu cầu của mỗi bé là khác nhau, bố mẹ không so sánh khiến bị áp lực dẫn đến việc ép con ăn, lâu dài sẽ hình thành ở con tâm lý sợ hãi và chán ăn. Tập cho bé ăn dặm chủ yếu là luyện tập cho con làm quen với thức ăn ngoài sữa mẹ, giúp con phát triển các kỹ năng ăn uống tự lập sau này.

4. Cắt thức ăn thành dạng que hoặc thanh dày

Khi áp dụng phương pháp ăn dặm tự chỉ huy (BLW), bạn có thể cắt thức ăn thành dạng que hoặc thanh dày để giúp bé dễ dàng nắm và tự tay đưa thức ăn vào miệng mình. Điều này giúp bé phát triển khả năng tự quản lý việc ăn dặm một cách an toàn.

Dưới đây là một số ví dụ về cách cắt thức ăn:

– Cắt thành que

Bạn có thể cắt thức ăn thành các que dài, ví dụ như que hành tây, que cà rốt, hoặc que bắp ngô. Những que này dễ nắm bởi bé và cho phép bé tự tay đưa vào miệng.

– Cắt thành thanh dày

Thay vì cắt thành que, bạn cũng có thể cắt thức ăn thành các thanh dày. Ví dụ, bạn có thể cắt khoai tây hoặc cà rốt thành từng lát dày. Những lát này cũng giúp bé dễ dàng cầm và nắm.

– Rút nước và băm nhỏ

Nếu bạn cho bé ăn trái cây hoặc rau quả mềm, bạn có thể rửa và băm nhỏ chúng thành các mảnh nhỏ hơn để bé ăn dễ dàng hơn.

5. Bắt đầu cho bé ăn từng chút một

Thời gian đầu khi áp dụng phương pháp ăn dặm BLW: mẹ chỉ cần đặt một đến hai miếng thức ăn trước mặt trẻ vào giờ ăn. Bé có thể thấy choáng ngợp nếu mẹ đặt quá nhiều đồ ăn.

Dưới đây là một số nguyên tắc khi bắt đầu BLW và để bé ăn từng chút một:

– Chọn thức ăn thích hợp

Bắt đầu bằng thức ăn mềm, đã nấu chín và có kết cấu dễ nghiền như bữa cháo mềm, thớt hấp, hoặc rau và trái cây đã nấu chín.

– Cắt thành miếng lớn nhất mà bé có thể nắm

Hãy cắt thức ăn thành miếng lớn để bé có thể nắm và cầm. Điều này khuyến khích bé phát triển khả năng motor tốt.

– Không ép bé ăn

Không bắt buộc bé ăn hay ép bé ăn nhiều hơn bé cần. BLW là về việc cho bé quyết định khi nào và bao nhiêu họ muốn ăn.

– Giám sát an toàn

Luôn luôn giám sát bé trong suốt thời gian ăn dặm. Đảm bảo bé ngồi thẳng và ổn định, tránh cho bé nằm ngang hoặc chúng bé khi ăn.

6. Tuyệt đối không bế con đi ăn rong

Mẹ cũng không nên cho bé xem tivi, chơi đồ chơi khi ăn.

Có nhiều gia đình, cha mẹ cho con đi ăn rong vì muốn bé ăn được nhiều; nhưng ăn rong sẽ làm bé bị phân tán vào những thứ xung quanh để “lừa” đút ăn cho bé. Kết quả là bé ăn một cách thụ động, ăn không phải vì ngon miệng.

Việc đi ăn rong thường xuyên dần dần tạo thói quen không đi rong bé không chịu ăn. Về sau nếu bé ốm hoặc thời tiết xấu; hoặc gia đình bận rộn không cho bé đi rong được là bé có thể bỏ bữa.

7. Cho con ăn có giờ giấc

Mẹ không để bữa ăn kéo dài quá 30 phút để tạo cho con thói quen ăn uống tập trung. Hãy cho bé ăn chung với bữa ăn của gia đình; mẹ sẽ đặc biệt thích khi cho con ăn tối cùng cả nhà.

So với ăn dặm kiểu Nhật hay ăn dặm truyền thống, mẹ sẽ phải dọn dẹp bãi chiến trường của con sau bữa ăn kiểu BLW. Tuy nhiên, thấy con hứng thú; vui vẻ được ăn cùng cả nhà và tiến bộ mỗi ngày là động lực có tiếp sẽ tiếp sức thêm cho mẹ.

8. Kiên trì với con khi bé ăn dặm chỉ huy

Khi bé ăn dặm theo phương pháp BLW sẽ có các giai đoạn con ẩm ương; biếng ăn sinh lý rồi mọc răng, và sốt; con có thể sẽ bỏ bữa. Mẹ cần kiên trì nấu nướng; tiếp tục áp dụng phương pháp ăn dặm BLW.

Dưới đây là một số gợi ý để bạn thực hiện điều này:

– Thời gian và kiên nhẫn

BLW có thể đòi hỏi thời gian và kiên nhẫn. Đừng áp đặt áp lực lên bé hoặc kỳ vọng bé ăn nhanh chóng. Hãy để bé khám phá và tìm hiểu từ từ.

– Luôn giám sát

Luôn luôn giám sát bé trong suốt thời gian ăn dặm. Điều này quan trọng để đảm bảo rằng bé an toàn và không có nguy cơ nghẹt.

– Tạo môi trường an toàn

Đảm bảo môi trường ăn dặm của bé an toàn. Hãy đảm bảo rằng bé ngồi thẳng và ổn định trong ghế ăn và tránh cho bé nằm ngang hoặc chúng bé.

– Không ép bé ăn

Không bao giờ ép bé ăn. BLW là về việc cho bé tự quản lý việc ăn dặm. Nếu bé từ chối ăn hoặc không có hứng thú, hãy tôn trọng quyết định của bé.

9. Đảm bảo đủ 4 nhóm thực phẩm dinh dưỡng cơ bản

Dù bé đang được áp dụng bất cứ phương pháp ăn dặm nào mẹ cũng đừng quên đảm bảo chế độ dinh dưỡng tối ưu cho con để bé được phát triển tốt nhất hoạn thiện nhất.

Vì vậy mẹ cần đảm bảo bé được bổ sung đủ 4 nhóm thực phẩm sau đây :

– Nhóm thực phẩm cung cấp chất bột

Đây là nhóm chất dinh dưỡng cung cấp năng lượng cho cơ thể trẻ giúp bé hoạt động cả ngày. ó thể kể đến như ngũ cốc, khoai, gạo, củ mì,…

– Nhóm thực phẩm cung cấp chất béo

Ngoài tác dụng cung cấp năng lượng, nhóm dinh dưỡng này còn giúp hấp thu các vitamin tan trong dầu. Giúp phát triển tế bào não và hệ thần kinh, gồm : bơ, phô mai, dầu ăn,…

– Nhóm thực phẩm cung cấp chất đạm

Gồm tôm, cua, trứng, thịt, cá, góp phần xây dựng cơ thể như tạo khối cơ, tạo kháng thể bảo vệ cơ thể.

– Nhóm thực phẩm cung cấp vitamin và khoáng chất

Các loại hoa quả trái cây, nhằm điều hoà hoạt động cơ thể phát triển đầy đủ.

10. Đổi món thường xuyên

Bên cạnh lựa chọn thực phẩm dinh dưỡng, mẹ cũng nên siêng đổi món để giúp con hào hứng ăn uống. Không chỉ là đổi nguyên liệu mà còn đổi cả cách chế biến.

Bổ sung đa dạng nhiều loại thực phẩm nhằm giúp trẻ phát triển tốt cả về vị giác, thị giác, xúc giác. Điều này cũng giúp con có thể ăn được đa dạng các loại thức ăn, không ngại thử những món mới.

Ngoài ra, cha mẹ nên lựa chọn cho trẻ những loại thực phẩm có màu sắc sặc sỡ, kết cấu khác nhau như cà rốt, dưa hấu, cà chua, bông cải xanh.

Bé ăn dặm BLW cần chuẩn bị những gì?

Rất nhiều bà mẹ khi bắt đầu cho bé ăn dặm kiểu BLW tỏ ra lúng túng không biết nên chuẩn bị những dụng cụ ăn dặm gì.

Mẹ có thể chọn dụng cụ ăn dặm cho bé theo những gợi ý dưới đây:

1. Bát, nĩa, thìa, muỗng ăn dặm

Những dụng cụ này tiếp xúc trực tiếp với đồ ăn của bé nên tốt nhất mẹ nên chọn chất liệu nhựa cao cấp, được bo tròn các mép, không sắc nhọn. Riêng bát và đĩa có thể dính vào khay ăn để tránh bị dịch chuyển. Mẹ nên chọn loại muỗng ăn dặm có độ sâu vừa phải để tiện cho bé ăn thức ăn dễ dàng hơn.

Với chén đựng thức ăn, mẹ nên chọn loại có màu sắc sặc sỡ để kích thích các giác quan của bé:

– Trẻ từ 5 – 7 tháng tuổi: Thích màu vàng và màu đỏ

– Trẻ từ 8 – 10 tháng tuổi: Thích màu đỏ, hồng và xanh

– Trẻ từ 10 tháng tuổi: Bé đã có “gu” riêng nên mẹ hãy hỏi ý kiến của con trước khi mua nhé!

2. Ghế ngồi ăn dặm

Khi mới bắt đầu ăn dặm tự chỉ huy, bé có thể chưa ngồi vững được, cha mẹ nên đặt thêm miếng đệm tựa lưng để bé ngồi vững chãi và thoải mái hơn.

3. Yếm ăn dặm

Mẹ nên chọn loại yếm ăn dặm có gài phía sau cổ, thay vì loại buộc dây sẽ làm con khó chịu.

4. Cốc, ống hút

Uống nước từ cốc cũng là một kỹ năng bé cần học trong giai đoạn ăn dặm. Vì vậy, khi bé được khoảng 10 tháng tuổi, mẹ nên bỏ việc cho bé uống nước bằng bình ty và bắt đầu để bé học cầm cốc. Cốc nên mua loại có quai cầm 2 bên, còn ống hút nên mua loại an toàn.

5. Hộp đựng thức ăn dự trữ

Giai đoạn đầu khi tập ăn dặm BLW mẹ sẽ thấy bé ăn với lượng rất ít. Nếu nấu theo khẩu phần ăn của bé thì sẽ rất lắt nhắt và tốn thời gian. Do đó, mẹ nên nấu một lúc nhiều bữa trong ngày, bảo quản trong hộp nhỏ rồi trữ lạnh để dùng dần.

Các món ăn dặm tự chỉ huy cho bé tốt nhất

Miễn là thức ăn mềm, được cắt thành những miếng nhỏ để bé có thể cầm lắm, và không nằm trong danh sách những thực phẩm có nguy cơ gây nghẹn, thì đều có thể “góp mặt” trong thực đơn ăn dặm ăn dặm theo phương pháp tự chỉ huy.

Trong những tháng đầu tiên, hãy cố gắng để cung cấp cho bé một chế độ ăn uống đầy đủ và hãy hỏi bác sĩ nhi khoa của con bạn nếu bạn có lo lắng về việc trẻ ăn nhiều hay ít. Tập trung vào việc cung cấp nhiều loại thực phẩm từ nhiều nhóm để đảm bảo trẻ nhận được đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết. Một số lựa chọn có thể thử là:

1. Trái cây cho bé ăn dặm

Mẹ nên cho bé bắt đầu tập ăn dặm tự chỉ huy với các loại trái cây mềm, mịn có thể ăn được sống. Trong khi những loại cứng hơn như táo nên được nấu chín.

– Chuối cắt lát

– Dâu tây cắt lát mỏng

– Quả việt quất cắt đôi hoặc nghiền nát

– Cam cắt miếng nhỏ, bỏ hạt và màng dai

– Táo hấp chín, gọt vỏ

– Lê cắt lát (hấp chín hoặc có thể ăn sống nếu mềm)

– Bơ cắt lát

2. Rau cho bé ăn dặm

– Khoang lang hấp hoặc nướng

– Khoai tây chiên bơ hạt dẻ

– Cà rốt hấp

– Đậu xanh hấp

– Cà chua cắt lát mỏng

– Bông cải xanh hấp

– Bí xanh hấp hoặc nướng

– Cải cải đường hấp

3. Protein cho bé ăn dặm tự chỉ huy

– Gà luộc xé sợi

– Trứng luộc chín, cắt đôi

– Thịt bò luộc thái nhỏ

– Cá nướng bỏ xương

– Đậu phụ sống hoặc nướng nhẹ

– Ngũ cốc nguyên hạt cho trẻ ăn dặm

– Bánh mì nướng ngũ cốc nguyên hạt

– Bánh muffin nguyên hạt

– Bột yến mạch nướng

– Mì ống nguyên cám, nấu cho đến khi mềm

– Bánh kếp nguyên hạt

4. Sữa cho trẻ ăn dặm tự chỉ huy

– Sữa chua nguyên chất béo ngậy (kiểu thường hoặc kiểu Hy Lạp)

– Phô mai ri-cô-ta

– Phô mai que

– Phô mai mozzarella

– Phô mai Thụy Sĩ và Cheddar

Khi chế biến, mẹ lưu ý không cần thêm muối, đường hoặc chất làm ngọt nhân tạo vào thức ăn của trẻ, vì chúng không bổ sung bất kỳ giá trị dinh dưỡng nào. Hơn nữa, chúng còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm đối với sức khỏe của trẻ.

5. Thực đơn ăn dặm cho bé 8 tháng tuổi

Ngoài ra, mẹ cũng nên loại bỏ khoai tây chiên, bánh quy và các thực phẩm chế biến sẵn, đóng gói khác ra khỏi thực đơn ăn dặm tự chỉ huy của bé. Vì chúng chứa nhiều chất phụ gia và chất béo chuyển hóa không lành mạnh.

Ăn dặm tự chỉ huy BLW không phải là phương pháp phù hợp với mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 5 tháng tuổi. Để biết phương pháp ăn dặm BLW có phù hợp với bé.

Những nguyên tắc cần nhớ khi cho bé ăn dặm tự chỉ huy

Bắt đầu ăn dặm do trẻ chỉ huy bằng cách để bé tham gia vào bữa ăn cùng gia đình. Thời gian cho các bữa ăn này là sau khi bú sữa, để bé không bị đói và quấy khóc khi khám phá thức ăn mới.

Mẹ nên cắt rau củ và thái thức ăn có kích thước vừa vải để bé có thể cầm trong tay và gặm dễ dàng. Kết cấu thức ăn phải mềm, có thể nghiền nát bằng ngón tay hoặc nướu của bé.

Ngoài những lưu ý trên, mẹ cần tuân thủ những nguyên tắc dưới đây:

1. Tiếp tục cho trẻ bú hoặc bú bình

Tiếp tục cho bé bú mẹ hoặc bú bình, bởi đây mới chính là nguồn dinh dưỡng của trẻ trong năm đầu tiên. Vào thời điểm bắt đầu ăn dặm, chắc chắn các bé sẽ không thể ăn được nhiều như mẹ kỳ vọng. Do đó, nếu cai sữa ngay, bé sẽ có thể bị thiếu hụt lượng lớn dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể

2. Kiên nhẫn

Để thành công ngay lần đầu khi cho bé ăn dặm tự chỉ huy, điều quan trọng là bạn cần phải kiên nhẫn và hiểu rằng bé sẽ không thích mọi món ăn mà bạn phục vụ. Đừng khó chịu nếu trẻ từ chối ăn, và cũng đừng khen ngợi khi trẻ ăn hết mọi thứ trong đĩa.

3. Cho trẻ ăn nhiều loại thức ăn

Bạn có thể để trẻ chơi với đồ ăn của mình. Hãy bày biện mọi thứ trên bàn, thìa, dĩa, bát, cốc để chúng thử nghiệm. Mẹ nên cung cấp một thực đơn đa dạng để bé có thể lựa chọn, đặc biệt là những món ăn có màu sắc sặc sỡ như cà chua, cà rốt, khoai lang, bông cải xanh.

Ngoài ra, mẹ nên chuẩn bị cho bé ít nhất một loại thực phẩm giàu chất trong mỗi bữa ăn. Điều đó rất tốt cho sự phát triển của bé

4. Biến việc ăn uống thành một sự kiện gia đình

Cả gia đình hãy cùng ăn với nhau và cho trẻ ngồi vào bàn. Trong lúc ăn nên nói chuyện với trẻ, cho trẻ nhiều cơ hội để thử các hương vị và kết cấu khác nhau của các món ăn

Các mẹo an toàn CẦN GHI NHỚ khi cho trẻ ăn dặm tự chỉ huy

Nốn trớ là hiện tượng phổ biến, đặc biệt là trong những tuần đầu tiên của quá trình ăn dặm do trẻ tự chỉ huy khi chúng khám phá những thức ăn, kết cấu hoàn toàn mới lạ.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, đây là phản ứng hoàn toàn bình thường và cha mẹ có thể tự xử lý được. Để cho bé ăn dặm một cách an toàn, hãy tuân thủ một số nguyên tắc dưới đây:

– Đảm bảo bé luôn ngồi thẳng trong khi ăn

– Đảm bảo thức ăn được bày biện có hình dạng, kích thước và kết cấu phù hợp với em bé

– Cắt thức ăn thành những dải dài mà trẻ có thể cầm nắm được bằng tay

– Không bao giờ để bé ăn một mình mà phải có người bên cạnh

Lời kết

Hy vọng với những thông tin Minizon Kids chia về phương pháp ăn dặm BLW trên, cha mẹ đã có thể định hình được cách tập cho bé ăn, giảm bớt một phần nào đó lo lắng cho cha mẹ.

Minizon Kids chúc bạn sẽ có trải ngiệm thật thú vị và có hành trình chăm con thật hạnh phúc nhé!

5/5 - (2 bình chọn)